Ostatnio oglądane
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Ulubione
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
W KTÓRYM WIDZIMY, JAK RÓWNOLEGLE Z ROMANTYKĄ I SATYRĄ WKRACZA DO FRANCYI SZTUKA AKADEMICKOKLASYCZNA
Jeżeli krytyka mówi „sztuka akademicka to ma zawsze na myśli sztukę, opartą na ideałach klasycznych. Ale ideały te są tylko małą częścią akademizmu. Dla sztuki akademizm jest śmiercią. Akademizm, to malowanie manierą innych, czy to będą Grecy, czy Florentczycy, Hotentoci, czy Egipcyanie, Holendrzy czy Skandynawczycy, średniowieczni witrażyści, czy portreciści hiszpańscy.
Wiek otworzył we Francyi dumny jak bóg INGRES, któremu się zdawało, że ma grecką krew w żyłach. Człowiek talentu, umiał chwytać charakter i Piękno stawiał na ołtarzu. Malował jednak piękne portrety, idąc za instynktem, bo wyrozumowania w tem nie miał. Pozatem był dobrym nauczycielem dla tych, co mieli przyjść po nim; uczyli się u niego Manet, Degas i inni. Czego można nauczyć, tego nauczył dobrze. Dla niego Rubens był „geniuszem zła“, a Rembrandt i inni „obelgą dla boskiego Rafaela“ i wielkich Florentczyków. Zimna jego sztuka była dziełem wielkiego talentu; nie miał on jednak ani płomiennej namiętności dla pierwiastków heroicznych, ani też szerokiego rozumienia życia, aby żywotne tworzyć rzeczy.
Akademicy francuscy, Ary Scheffer, Signol, Amaury Duval i Chenavard, śpiewali jak upiory. BAUDRY umiał przynajmniej rysować i wyborne robić portrety, tak samo ELIE DELAUNAY. ERNEST HEBERT malował obrazy religijne na modłę antyczną.
COUTURE
1815 - 1879
THOMAS COUTURE, uczeń Grosa i Delaroche’a, przejął się zbytecznie realistycznemi tendencyami swych dni i pracował w ich duchu. Jego Mały cukiernik powstał pod silnym wpływem Milleta i innych realistów; malował też piękne portrety. Nie należy go sądzić według dużych rozmiarów płótna Rzymianie z czasów upadku, które zakupiło państwo.
CHASSERIAU
1819 - 1856
THEODORE CHASSERIAU domagał się, jako chłopiec dziesięcioletni, aby go oddano do pracowni Ingresa, którego też ulubionym stał się uczniem; atoli młodym jeszcze był wyrostkiem, gdy Ingres udał się do Rzymu, aby objąć posadę dyrektora tamtejszej Akademii francuskiej. Młodzieniec zwrócił się do Delacroix a. Potem w r. 1846 wybrał się na Wschód. Miał umrzeć w dziesięć lat później; z tego dziewięciolecia pochodzi również jego Walka jeźdźców arabskich.
Jako dziewiętnastoletni stworzył Venus Anadyomene, sporządził też z niej piękną litografię. Urodził się na Wschodzie i sztuka jego umiała wyrazić zmysłowość Wschodu. Na Portrecie własnym z r. 1838 przedstawił się w stroju wschodnim. Z r. 1848 pochodzi jego Estera przy toalecie, z r. 1843 Dwie siostry, z r. 1846 Apollo i Daphne. W Palais de la Cour des Comptes (Pałacu trybunału rachunkowego) namalował Pokój i wojnę, malowidło, które zniszczyła Komuna po wojnie pruskiej, albo które raczej przez lat trzydzieści od spalenia pałacu przez Komunę niszczyły zwolna żywioły. Część freska Pokoju przeniesiono na płótno i umieszczono je w Luwrze obok fresków Botticellego. Ale Chasseriau, choć młody, umiał naciągać swój łuk. Późniejsze jego dekoracye w kaplicy Św. Rocha i tym podobne są już słabsze. Najlepsze zdolności okazał w akademizmie prymitywnym. Natchnął Puvisa de Chavannes, który jako młodzieniec zaprzyjaźnił się z starszym od siebie artystą. Artysta ten otwierał mu bramy jego sztuki.
Z Niderlandczyków najznakomitszym malarzem akademickim był Leys.
LEYS
1815 - 1869
JAN AUGUST HENRYK LEYS uczył się u De Braekleera (1792 - 1883). Oddawszy się malarstwu historycznemu, poświęcił on wrodzony talent kolorystyczny rysunkowi i dokładności opowieściowej; skutek był ten, że uczucie i romantyka stroniły od niego. Leys zaczął wystawiać swe dzieła już w r. 1833, a patryotyczne tematy wcześnie zyskały mu imię. W r. 1862 dano mu tytuł barona. Stojąc na czele Akademii jako jej głowa, otrzymał dekoracye w ratuszu. W r. 1847 ozdobiono go Legią honorową. Ani w swojej wcześniejszej, szerszej manierze, ani w późniejszym, szczegółami zajmującym się stylu „prerafaelickim“, opartym na stylu van Eycka, Leys nigdy nie był wielkim artystą twórczym, talent swój z archeologicznemi wiązał dążeniami. Do uczniów jego należeli między wielu innymi TADEMA, NAPIER HEMY TISSOT.