Ostatnio oglądane
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Ulubione
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Oferta dnia
W KTÓRYM PRZYBYWA DO WENECYI Z SYCYLII CZŁOWIEK GENIALNY I PRZYNOSI TAJEMNICĘ MALARSTWA OLEJNEGO Z NIDERLANDÓW
Obok dwu wielkich szkół, które rywalizowały w piętnastym wieku w Wenecyi – Vivarinich i Bellinich, miała wejść do wczesnej sztuki weneckiej przybyła z południowych krańców Włoch trzecia osoba, która miała wywrzeć wpływ bardzo głęboki, – był to Antonello da Messina.
ANTONELLO DA MESSINA
1444 – 1493
Urodzony na Sycylii, Antonello da Messina udał się do Flandryi, by tam uczyć się tajemnic malarstwa olejnego od jakiegoś naśladowcy Van Eycka – przypuszczalnie Petrusa Christusa. Jest rzeczą możliwą, że używanie oleju nie było tajemnicą dla Wenecyi dzięki jej morskim stosunkom z Flandryą, lecz w każdym razie należy pamiętać o tern, że w tych wczesnych latach we Włoszech oleju używano jedynie do nadania ostatecznego połysku malowidłu, które było wykonane farbami, zmieszanemi z białkiem jaja, co nazywa się „temperą“.
Jakkolwiek się ta rzecz miała, Antonello da Messina był pierwszym wybitnym włoskim malarzem, który używał olejnych werniksów do panneau, malowanych temperą. Ze opowieść Vasariego, wedle której artysta wydobył sekret malowania olejno z Jana Van Eycka, jest czczą plotką, to jasne już choćby dlatego, że Van Eyck umarł na trzy lata przedtem, nim Sycylijczyk się urodził. Dobrze tu będzie przypomnieć, że Roger van der Weyden dotarł aż do Rzymu w r. 1450 mógł Włochów wtajemniczyć w niderlandzkie sposoby.
Niewątpliwie studyum Holendrów stworzyło sztuką Da Messiny, albowiem jego wybornie malowany św. Hieronim w swej pracowni w National Gallery w Londynie jest tak szczegółowy i „holenderski", jak jakie panneau Jana Van Eycka. Ale do jakiego stopnia Antonello jedynie werniksował swą temperą, czy też w zupełności malował olejno, trudno rozstrzygnąć. Starzy pisarze, którzy opowiadają o Giovannim Bellinim, że poszedł w przebraniu do jego pracowni, STWA by podpatrzeć sposób olejnego malowania, mówią, że Bellini zauważył, iż Da Messina „od czasu do czasu maczał swój pendzel w oleju lnianym" i w ten sposób osiągał „pewną miąkkość i jednolitość barwy, której nie można wydobyć temperą". Jego najwcześniej datowane dzieło, z r. 1475, to Salvator Mundi czyli Zbawiciel Świata w Londynie.
W r. 1473 przybył do Wenecyi, by namalować obraz dla kościoła św. Kassyana. Jego portret własny, Młodzieniec, namalowany około 1474, znajduje sią w National Gallery. Wielce wykwintny portret Condottiere w Luwrze pochodzi z r. 1475, tak samo małe Ukrzyżowanie w Antwerpii. Portret Młodzieńca w Berlinie, namalowany w r. 1478, wykazuje, że w piąć lat po jego przybyciu do Wenecyi czerwonawe tony ciała jego wcześniejszego stylu ustąpiły miejsca wpływom Belliniego i Vivariniego. Natomiast z drugiej strony portrety jego wpłynąły mocno na Belliniego – co widać w tegoż wielkim portrecie Doży.
Da Messina, którego sztuka jest wybitnie spokrewniona z duchem holenderskim i niemieckim, miał po swej śmierci w czterdziestym dziewiątym roku życia być zaszczycony napisem nagrobkowym, położonym przez weneckich towarzyszy w sztuce: jako że przyniósł do Włoch umiejątność malowania olejnego.