Władysław II (1138-1146)

Syn Bolesława Krzywoustego i Zbysławy, księżniczki ruskiej, urodzony roku 1104, objął rządy r. 1138. 

Władysław chciał, jak niegdyś Chrobry, przywrócić jedność rozdzielonemu państwu. Ale natrafił na opór moźnowładców, którym podział kraju zapewniał wielkie korzyści: na dworze każdego księcia, rządzącego w swej dzielnicy, jak niegdyś monarcha całej Polski, mogli zdobywać wpływy, godności i urzędy. 

Napróźno więc przedstawiał im Władysław na zjeździe w Krakowie niebezpieczeństwo rozerwanego kraju, jak łatwo może się Polska stać zdobyczą wrogich sąsiadów. Gdy namowa nie pomogła, postanowił Władysław przeprowadzić siłą swe zamiary. Zachęcała go do tego żona Agnieszka, przyrodnia siostra cesarza Konrada III. Z pomocą księcia ruskiego pokonał braci nad Pilicą. 

Nie zważając na klątwę arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakóba ze Żnina, odebrał Henrykowi ziemię lubelską i sandomierską, a Bolesławowi Mazowsze. 

Pozbawieni swych dzielnic, młodzi książęta schronili się do brata Mieczysława, do Wielkopolski. 

Walka domowa trwała lat kilka. W r. 1146 obiegł Władysław Poznań, w którym się książęta zamknęli. Krwią bratnią zaczerwieniły się wody Warty. Władysław poniósł straszną klęskę i ocalenia szukał w ucieczce do szwagra Konrada III-go. Za nim podążyła z Krakowa żona Agnieszka. 

Jak niegdyś wr. 1079 Bolesława Śmałego, tak teraz po odniesionem zwycięstwie, odsądzili moźnowładcy od tronu Władysława i dzieci jego; dział jego i godność wielkoksiążęcą oddali Bolesławowi Kędzierzawemu. 

Władysław korony już nie odzyskał mimo starań Konrada III i Fryderyka . Rudobrodego. Umarł r. 1159 w Altenburgu w Saksonii i tam pochowany.