Mieczysław II (1025—1034)

Ukochany syn Bolesława Chrobrego i Kunildy urodził się r. 990. Rządy jego zapowiadały się świetnie. Już za życia ojca okrył się w licznych wyprawach sławą wojenną. 

Kraj odziedziczył potężny: Polska rozciągała się od Dniestru i Bugu do Elby, a od morza Bałtyckiego do Dunaju i Cissy. Wstąpiwszy na tron, odprawił r. 1025 uroczystą koronacyę w Gnieźnie wraz z żoną Ryksą, księżniczką niemiecką. 

Wziął to za powód do wojny cesarz Konrad, uważając koronacyę za ubliżenie prawom cesarskim. Sprzymierzył się z nieprzyjaciółmi Polski, z których każdy miał do powetowania jakieś klęski, doznane od Bolesława. Najechał ziemie Polski z Brzetysławem, księciem czeskim i Kanutem, królem duńskim. 

Lecz Mieszko, pozyskawszy za odstąpienie Słowaczyzny pomoc Stefana, króla węgierskiego, wypędził wrogów, a nawet zapuścił się w połabskie granice Niemiec; spustoszywszy je, powrócił zwycięsko do kraju, wiodąc 10,000 ludu, zabranego do niewoli. Lecz szczęście niedługo mu sprzyjało. 

Roku 1031 zerwała się nowa burza. Stefan węgierski odstąpił Mieszka, połączył się z Brzetysławem, cesarzem i Kanutem. Do nich przystąpił Jarosław, książę ruski i równocześnie napadli Polskę. 

W kraju wywołał zamieszki Bezprym; zazdroszcząc bratu korony, podburzył potomków dawnych książąt rodowych. Podniosło też głowę pogaństwo, które jeszcze nie wyginęło. Wreszcie porwał się do walki lud, który niechętnie znosił nieznane dawniej wymagania panów »w służbach i daniach*; sarkał na duchowieństwo, nakazujące posty, odwiedzanie odległych kościołów, uciążliwe dziesięciny i surowe obyczaje. Wracał do bałwochwalstwa, myśląc, żez niem odzyska utraconą swobodę. 

Mieszko nie sprostał trudnościom na zewnątrz i wewnątrz. Uszedł z kraju, a rządy zagarnął Besprym, który natychmiast uznał zwierzchnictwo cesarza nad sobą. Lecz nie długo cieszył się przywłaszczoną władzą: zginął zamordowany, a Mieszko powrócił. 

Nie była to już jednak Polska Chrobrego; rozszarpali ją sąsiedzi: Czesi zagarnęli Morawy, Jarosław ruski grody Czerwieńskie, Duńczycy Pomorze, Węgrzy Słowaczyznę, Niemcy Łużyce. Gdy jeszcze Konrad zmusił Mieszka do uznania zwierzchnictwa Niemiec nad pozostałym mu krajem, rozpacz z powodu upokorzenia doprowadziła go do szaleństwa. 

Nieszczęśliwy książę nie przeżył hańby. Umarł wkrótce potem w obłąkaniu dnia 15 marca 1034 r. na zamku poznańskim. Pochowany w katedrze poznańskiej. Potomni niesłusznie nazwali go Gnuśnym.