A.

ABRAMOWICZ BRONISŁAW (Lubicz), urodzony w r. 1837 na Wołyniu.

Studya odbyte od roku 1858 w warszawskiej Szkole sztuk pięknych do 1861, następnie w Monachium i Wiedniu, w szkole Edwarda Engerta, nakoniec pod kierunkiem Jana Matejki w Krakowie, w szkole kompozycyjnej; od r. 1876 pracuje samodzielnie. Najważniejsze prace wystawione: »Karol IX. przed nocą św. Bartlomieja«. »Uczta Wierzynka«. »Ostatnie chwile Zygmunta I«. »Elżbieta Austryacka, żona Zygmunta Augusta, przyjmuje poselstwo w Piotrkowie«. »Zygmunt August dyktujący testament«. »Elżbieta, żona Zygmunta III., rozdaje ubogim strawę na Zamku w Krakowie«. Wiele portretów i obrazów rodzajowych. Odznaczenia: Premium za ogół studyów w Akademii wiedeńskiej. Wielkie premium za obraz »Napój miłosny«, także w Wiedniu. Po wystawieniu »Uczty Wierzynka« mianowany honorowym członkiem korespondentem Towarzystwa Sztuk pięknych (Kunstverein) w Wiedniu. Jego »Uczta Wierzynka« jest własnością Muzeum Narodowego. Miejsce obecnego stałego pobytu: Kraków, ul. Grodzka Nr. 9. OS. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski, 1. cit. str. 643. K. 87. M. N.

ADAMCZEWSKI MICHAŁ. Wystawia w 1880 r. projekt nowego cmentarza dla miasta Warszawy.

AJDUKIEWICZ TADEUSZ, urodzony w Witkowicach (w tarnopolskiem) w r. 1852. Uczył się w krakowskiej Szkole sztuk pięknych pod prof. Łuszczkiewiczem, potem przez krótki czas w Akademii wiedeńskiej. W Monachium pracował pod kierunkiem prof. Józefa Brandta, Seitza i Wagnera. Podróżował wiele po wschodzie w Egipcie, Nubii, M. Azyi i południowej Rosyi, poczem osiedlił się w Wiedniu. Obecnie przebywa w Bukareszcie. W r. 1893 zawezwany do Londynu dla wykonania portretu księcia Walii. W Muzeum Narodowem znajdują się jego: portrety Heleny Modrzejewskiej, Antoniny Hoffmanowej, Józefy Reszkównej, z daru artysty, rodziny Hoffmanowej i wielbicieli Reszkównej. W Rudolphinum praskiem jest jego »Targ w Kairze«, malowany w 1884 r., nabyty w 1885. (Nr. 16). Ważniejsze prace: Portrety ces. Franciszka Józefa, arcyksięcia Rudolfa, Wilhelma, księcia Walii, obecnego Edwarda VII., książąt Meiningen, bułgarskiego, króla rumuńskiego, wielu ministrów i t. d. Wszyscy konno. Mnóstwo odznaczeń za nie otrzymał. »Modlitwa na pustyni«. »Kara wanna dążąca do Mekki«. »Rewia wojsk rumuńskich i 896«. W zbiorach Chojnowskiego w Warszawie jest jego obraz: »Szczodry datek«. W Muzeum im. Lubomirskich we Lwowie jest jego »Ulica w Kairze«, malowana 1884 r. Bibliografia: Zygmunt Sarnecki, »Tygodnik illustrowany« z r. 1900, str. 921. »Świat« 1893, str. 351. K. 87. M. N. Katalog der Gemälde Gallerie im Kunstlerhause Rudolphinum zu Prag 1889.

AJDUKIEWICZ ZYGMUNT. Wystawia od 1883 r. W 1891 r. na wystawie wiedeńskiego Kunstlerhaus otrzymał I. medal złoty. Tegoż roku w Berlinie mniejszy medal złoty. Medal srebrny Lwów 1894. Mieszka stale w Wiedniu. W 1890 r. wyjechał do Paryża. Portret Ludwika Wodzickiego 1895 r. na zamówienie Landerbanku. Bibliografia: »Świat« 1891, str. 270, 1893 str. 227.

ALCHIMOWICZ HIACYNT, ur. 11 września 1841 na Litwie w Dziębrowie Dzisnieńskiego powiatu. Po wystąpieniu z gimnazyum w Wilnie ukończył mierniczo-taksatorską szkołę, lecz powstanie 1863 r. przerwało dalsze kształcenie się i emigrował do Francyi w 1864 r. W Paryżu żył w przyjaźni z Andriollim, także ówczesnym emigrantem. Zmuszony pracować na życie, przyjął obowiązek rysownika-technika przy budowie kolei żelaznej w Arcachon koło Bordeaux, później w Amelie-les-bains i nakoniec w Perpignan, czas zaś wolny poświęcał studyom z natury. W 1872 r. po bankructwie kompanii kolei żelaznej zaniechał prac technicznych i oddał się studyom malarstwa pod kierunkiem brata, Kazimierza Alchimowicza, najprzód w Perpignan, a potem w 1889 r. studyował w szkole sztuk pięknych w Paryżu pod kierunkiem Guillaume’a, Belay’a, Colin’a, Chipiez, dra Matias Duval'a.

W wystawach brał udział we wszystkich większych miastach południowej Francyi, w Castres otrzymał medal srebrny za obraz rodzajowy, w Narbonie nagrodzony na wystawie Towarzystwa sztuk pięknych medalami: bronzowym, srebrnym i złotym, w Nimes medalem srebrno-złoconym (vermeil). W 1876 r. mianowany profesorem rysunków w College Perpignańskim w szkole normalnej nauczycielek, w szkole żeńskiej rządowej i w szkole miastowej, gdzie mieszka stale. Za pracę jako profesor w Towarzystwie politechnicznem otrzymał medale: bronzowy, srebrny i złoty, a od Ministeryum oświaty i sztuk pięknych otrzymał dekoracyę rządową: palmę srebrną (Officier d’Academie) w 1892 r. OS.

ALCHIMOWICZ KAZIMIERZ, urodzony we wsi Dziębrowo (gub. wileńskiej, pow. dziśnieński) w r. 1840. Nauki początkowe pobierał we Wilnie. Od r. 1863 do 1870 mieszkał w Wierchotoryi za Uralem. Jako artysta kształcił się w warszawskiej Szkole rysunkowej pod prof. Gersonem, następnie przez półtora roku w Akademii sztuk pięknych w Monachium i przez rok w Paryżu. Z Paryża przeniósł się do Warszawy, gdzie dotychczas przebywa. Nagroda konkursowa Tow. szt. pięk. w Warszawie 1884. Nagroda pierwsza Tow. szt. pięk. w Petersburgu 1888 za »Pogrzeb Gedymina«, San Francisco i Lwów 1894 medal srebrny. W Muzeum Narodowem, jako dar artysty z 1890 r. znajduje się, nagrodzony przez Akademię sztuk piękn. w Petersburgu »Pogrzeb Gedymina«. Inne prace: »Śmierć Magiera«, »Lizdejko na gruzach świątyni Perkuna«, »Obrona Olsztyna«, »Milda«, »Przy płocie«, »Po nabożeństwie«, »Dożynki«, »Żniwa na Litwie«, »Wnętrze chaty litewskiej«, »Najem robotnika«, »Sceny z Uralu«, »Zabytki książąt Aragońskich«, »W pocie czoła«, »Niewinna zabawa«, »Cyganka«. Laureat konkursu »Tygodnika illustrowanego«. W zbiorach Tow. Z. S. P. w Warszawie są jego: »Dzieci pod lasem«, »Główka«, »Ostatni z arcykapłanów Litwy z córką Pojatą«. W zbiorach Tow. Przyjaciół Nauk w Poznaniu jest jego »Epizod na Uralu«, nabyty 1890 r. Bibliografia: Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. M. N. K. 87. »Tygodnik illustrowany« 1893, str. 4. »Świat« 1888, str. 306.

ALEKSANDROWICZ. Wystawia 1893—1894.

ANDRIOLLI MICHAŁ ELWIRO, ur. w Wilnie w 1837 r., um. 23 sierpnia 1893 r. w Nałęczowie. Ojciec jego pochodził z Tyrolu włoskiego, służył pod sztandarami Napoleona, uczestniczył w kampanii w 1812 r., a następnie jako jeniec wojenny w Rydze słodził sobie godziny rzeźbą się zabawiając. Później osiadł w Wilnie i tu poślubił Petronelę z Gośniewskich. Elwiro był najmłodszym z trojga rodzeństwa. Już jako uczeń w szkołach początkowych czuł nieprzeparty pociąg do plastyki i rysunku. Następnie udał się do Akademii medycznej w Moskwie. Znalazłszy się w Moskwie, postanowił uczęszczać do Szkoły Rysunków, z czasem nawet medycyny całkiem zaniechał, aby się wyłącznie malarstwu poświęcić i przeniósł się do Akademii sztuk pięknych petersburskiej, którą ukończył z egzaminem złożonym w Petersburgu. Powróciwszy do Wilna w r. 1857, artysta całą duszą poświęcił się uzupełnieniu wykształcenia naukowego estetyczno-malarskiego. Pobudzało go tem więcej środowisko, w którem się obracał i epoka bardzo szczęśliwa. Chłonął zatem w siebie co tylko w otoczeniu jego było najszlachetniejszem. Odbywał wędrówki po Litwie. Następnie w r. 1859 udał się Andriolli pod włoskie niebo i oddał się studyom malarskim w Rzymie w Akademii św. Łukasza. Z Rzymu przeniósł się do Paryża, gdzie również jak i w Londynie rysunkami na swe utrzymanie zarabiał. W raca do kraju 1862 r. Niedługo potem ruszył przez Szwajcaryę, Niemcy i Austryę na Wschód, w r. 1866 przez Rumunię, Bessarabią, Podole i Wołyń, wrócił do Wilna, skąd wyjechał na mieszkanie do Wiatki. Tam lat pięć przepędziwszy, wrócił w 1871 r. i osiadł na wsi pod Warszawą. Rysunki jego rychło obudziły zajęcie i zjednały sympatyę. Nabywszy pod Mińskiem kolonię Stasinów, tam zamieszkał razem z matką. Powołany przez wydawcę Didota do illustrowania dzieł klasycznych, pracował znów w Paryżu lat kilka; w 1890 osiadł na stałe w kraju. Znakomity illustrator »Pana Tadeusza«, »Konrada Wallenroda«, »Pamiętników kwestarza«, »Maryi«, »Starej Baśni« i t. d. Zagranicą wyszły francuskie wydawnictwa Shakespeara i Coopera z jego illustracyami, oprócz wydawnictw omówionych poprzednio. Pierwszy występ jego: »Anula« w I. roczniku »Tygodnika ilustrowanego«. W zbiorach Tow. Z. S. P. w Warszawie jest ośm jego illustracyi do »Maryi« Malczewskiego. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 615. »Kłosy« z r. 1880, t. XXX, str. 398 i 404. »Tygodnik illustrowany« z r. 1893, str. 134, oraz roczniki 2. IX. 1872, 2. XIII. 1874, 2. XV. 1875, Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 277. Henryk Piątkowski 1. cit. str. 234. H. Dobrzycki i H. Piątkowski, Andriolli w sztuce i życiu społełecznem. Warszawa 1904.

ANDRIOLLOWA NATALIA, rzeźbiarka, wystawia od 1891 do 1896 r. Jej rzeźbę »Kęs chleba« reprodukuje »Tygodnik ilustrowany«.

ANDRYCHIEWICZ ZYGMUNT, ur. w Justynowie 1861 r., w gub. płockiej, pow. płoński. U nas wystawia od 1900 r. Wstąpił do krakowskiej Szkoły sztuk pięknych w 1885 r. na rysunki z gipsów pod Jabłońskim. W następnym zaś pod Łuszczkiewiczem zakończył studya z medalem srebrnym. Przez trzy lata przebywa w Paryżu. Ważniejsze prace: z czasów paryskich »Jesień«, z warszawskich: »Z ciernistej drogi życia«, »Błędny ognik«, »Dyablica«, »Na poddaszu«, »Ostatni przyjaciel«, »Magdalenka«, »Obłąkany«. Prac dotychczas wykonał 325 sztuk. W zbiorach Tow. zach. szt. pięk. w Warszawie jest portret własny, oznaczony w katalogu: Andrychiewicz L. OS.

ANDRZEJKOWICZÓWNA MARYA MAGDALENA (Buttowt), ur. 22 lipca 1852 r. w Bałandyczach gub. grodzieńskiej, kształciła się od r. 1872 —1874 i 1876—1877 w Monachium, ostatnie dwa lata pod prof. Lietzen Meyerem. W r. 1875 i 1878 studyowała we Włoszech. Żyje w Warszawie. W Muzeum Narodowem jest jej »Król Łokietek«, nie wystawiony. W zbiorach Tow. Z. S. P. w Warszawie jest jej »Główka«. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit. str. 715, Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit. str. 345. K. 87.

ATTESLANDEROWA ZOFIA (z domu Konówna), ur. 12 marca 1874 r. w Luborzycy w Królestwie Polskiem.

Study a odbyte w r. 1900 u prof. Jacka Malczewskiego, który jej doradził wyjazd celem studyów do Paryża lub Monachium. W ciężkich warunkach rozpoczęła studya, najprzód u prof. Grocholskiego, następnie zaś pod kierunkiem prof. Lenbacha i H. Knirra. Po 8-miu miesiącach nauki u Knirra wystawiła na dorocznej wystawie w Glaspalascie »Luitpoldgruppe«, portret naturalnej wielkości en pied. W r. 1902 wyjechała do Dachau, gdzie u p. Hotzla uczyła się malowania peizaży. Wróciła do Monachium i tu pracowała wspólnie z hr. Courten, amerykanką, od której w rysunku przejęła wiele ulepszeń, korzyści szkoły paryskiej, której p. C. jest wychowanką. Miejsce obecnego pobytu na razie jeszcze Monachium. W jesieni 1904 r. przeniosła się na jakiś czas do Wiesbaden, gdzie całą rodzinę królowej rumuńskiej portretować miała. OS.

AUGUSTYNOWICZ ALEKSANDER, ur. 7 lutego 1865 r. W Iskrzyni, pow. Krosno. Studya odbyte najpierw w gimnazyum w Rzeszowie, a potem w Krakowie w Szkole sztuk pięknych w latach 1883—4 na oddziałach rysunkowych prof. Szynalewskiego i Łuszczkiewicza.

W Monachium dwumiesięczny pobyt w prywatnej szkole Holossye’go. Wyrobienie artystyczne uzyskał jedynie pod kierunkiem książek Stanisława Witkiewicza. Najważniejsze prace wystawione, oraz otrzymane za nie odznaczenia: »Portret własny«, odznaczony złotym medalem na międzynarodowej wystawie sztuki w Berlinie 1895 r. »Portret p. C.«, medal srebrny na wystawie krajowej we Lwowie 1894 r. »Portret Kardynała Sembratowicza«, wyróżnienie Akad. umiej, w Krakowie. »Portret p. E«, wielki złoty medal na wystawie łowieckiej w Warszawie przed 4 laty. Miejsce obecnego stałego pobytu: Lwów od r. 1890. OS. Bibliografia: Kazimierz Czepelski w »Tygodniku illustrowanym« 1896, str. 751.

AULICH. Wystawia pastel z portretem Słowackiego w 1894 r.

AUSTEN ANTONI, ur. w 1865 r. w Warszawie. Studya odbyte w Szkole rysunkowej w Warszawie (1883—1887) pod kierunkiem Wojciecha Gersona i Aleksandra Kamińskiego. Następnie zaś w Akademii Julian’a w Paryżu (1889—1892) pod kierunkiem: J. Lefebvre’a, Benjamina Constants, Roberta Tonny-Fleury i Lucjana Doucet’a. Ważniejsze prace: Portrety, sceny rodzajowe, peizaże (znaczną ich część stanowią peizaże morskie z brzegów morza Czarnego, Śródziemnego i Atlantyku). Illustracye do własnych i cudzych prac literackich. Współpracownik wielu pism warszawskich w zakresie sztuk plastycznych, krytyki artystycznej oraz spraw społecznych. Miejsce stałego pobytu: Warszawa, ul. Żórawia 21. OS.

AXENTOWICZ TEODOR, urodzony w Kronsztadzie (Brassó w Siedmiogrodzie) 13-go maja 1859 r, Uczeń Wagnera Szandor i Benczur Giula. Kształcił się między 1878 r. a 1881 w monachijskiej Akademii sztuk pięknych, gdzie otrzymał trzy srebrne medale, następnie przez pewien czas w Paryżu pod kierunkiem Carolusa Durand. W 1893 r. bawi w Londynie, gdzie też żeni się z panną Izą Giełgudówną. W 1895 r. został zamianowany profesorem krakowskiej Szkoły (obecnie Akademii) sztuk pięknych. W Muzeum Narodowem jest jego portret Wiktora Osławskiego, ofiarowany wraz z cennym zbiorem przez Osławskiego 1892 r. W zbiorach Chojnowskiego w Warszawie jest jego »U studni w Wenecyi«. W zbiorach Tow. zachęty sztuk pięknych tamże jest jego »Oberek«. »Sztuka polska« w 1904 r. reprodukowała jego »Studyum portretowe« i »Święcenie wody«. Do początkowych obrazów jego należy »Pogrzeb na Rusi«, oraz szkic »Wurzburga« malowane w Monachium. W Paryżu maluje wedle szkicu monachijskiego »Wurzburg w 1811 r.«, oraz inne tematy historyczno-rodzajowe. Powoli jednak przerzuca się do portretów. Na Champ de Mars wystawia portret Osławskiego, wskutek którego zostaje mianowany Associé tego Salonu (7 lipca 1891 r.). Maluje następnie szereg portretów: Sary Bernard, jej syna z żoną, księcia Władysława Czartoryskiego, pani Czarkowskiej Golejewskiej i różnych osobistości paryskich. Z Paryża robi częste wycieczki do Londynu, gdzie zapoznaje się ze sztuką angielską, a nawet maluje kilkanaście portretów. W 1889 r. zostaje officier d’Académie. Od 1895 r. jako profesor działa w Krakowie. Tu powstają ważniejsze portrety jego: ks. Adama Sapiehy, arcyksięcia Karola Stefana, portret własny i mnóstwo dobrze znanych każdemu studyów głów kobiecych. W początkach malował sceny historyczne, jak: »Posłowie polscy u Henryka Walezyusza w Paryżu«. Odznaczenia: Lwów 1894, medal złoty, medal złoty i bronzowy na wystawie w St. Louis 1904. Bibliografia: Dr. Jerzy Mycielski 1. cit., str. 714. St. Roman Lewandowski w »Tygodniku illustrowanym« z r. 1901, str. 122. Tamże 1895, str. 275. Dr. J. B. Antoniewicz 1. cit., str. 356. M. N. K. 87. »Sztuka polska« 1904, str. 5, 15, »Świat« 1891, str. 388, 1893, str. 61.