OBJAŚNIENIA I TABLICE

TABL. 1. EGIPT

1. Mastaba - widok perspektywiczny; drzwi po prawej pozorne

2. Mastaba - przekrój podłużny; po lewej kaplica, prawa salka (serdah) zawierała posąg zmarłego, zaś dla mumji żłobiono osobny pokoik podziemny.

3. Piramida - przekrój podłóżny; górą dwa (ukośne) kanały do odświeżaniu powietrza złączone z kaplicą sarkofagową. w dół wielki chodnik (korytarz). który po lewej ma pokoik z mumją królowej a na prawo wejście do piramidy starannie przykryte, dołem kuta w skale komnata z mumją faraona: rozmiary znaczne np. piramida Cheopsa - długość boku 227 m., wysokość 146.3 m

4. Świątynia Chonsa w Karnaku - widok perspektywiczny oraz przekroje podłużny i poprzeczny; od prawej - aleja sfinksów, duże wysokie wieże (pylony) o ścianach trapezoidalnych, charakterystycznych dla wszystkich świątyń Egiptu, dalej w lewo jasne (bez powały) podwórze i mroczne sale z kolumnami. zaś całkiem po lewej - ukryte wśród innych, prawie ciemnych sal - miejsce święte z posągiem bóstwa: - olbrzymie wymiary np. Jedna z sal kolumnowych w Karnaku 102X51 m powala na wysokości 23 m. podtrzymywana 114 kolumnami, z których najniższe 13 m. wysokie, wyższe o średnicy 3,5 m.

5.Obelisk - przed pylonami umieszczany wyciosywano z jednej bryły (monolit) twardego kamienia np. bazaltu, djorytu itd.: wysokość np. obelisku królowej Hatschop - 33,2 m.

6..Gzyms (krajnik) główny - wieńczący: w dole wałek, wyżej wklęsek - zdobne malowaniem, u góry listwa

7. Głowica proto (przed) dorycka z grobowca skalnego w Beni Hassan, na trzonie ośmiobocznym (bez żłobków!) nagłówek kwadratowy zw. abakusem

8. Głowica dzwonowa świątyni Amuna w Karnaku

9. Stopa kolumny j.w.

10. Głowica hatorycka ze świątyni bogini Hathor w Denderah

11. Głowica pączkowa - ze świątyni w Luksorze, nr. 8 i 11 z typu papyrusowych

12. Tarcza z uskrzydlonemi kobrami (węże)

13. Skarabeusz - (rodzaj chrabąszcza), symbol słońca; w przednich lapkach tarcza słoneczna, tylne z tarczą ziemi

14. Sfinks - przed świątyniami ustawiany w rzędach do 2000 m długości np. w Luksorze

15. Zdobina powalowa (malowana) ze sali grobowca Ay (19 dynastja) w El Amarna

16. Wstęga z grobowcach w Tebach

17. Zdobina powalowa ze sali grobowca Ay (19 dynastja) w El Amarna

18. Wstęga lotusowa - z grobowcach w Tebach

19. Zdobina bez końca (tapetowa) z grobowca z grobowca w Tebach

20. Wstęga lotusowa - z grobowcach w Tebach

21. Zdobina bez końca (tapetowa) z grobowca z grobowca w Tebach

TABL. 2. EGIPT

1. Część naszyjnika

2. Kolczyk

3. Naramiennik złoty - (oko Udjata ze żelaza), grob. Tut - Ench - Amuna

4. Naszyjnik złoty, elkowa emalja czerwienią, błękitem i zielenią.

5. Część naszyjnika

6. Kolczyk, celkowa emalja czerwienią i zielenią

7. Część tkaniny

8. Część haftu

9. Część tkaniny

10. Łyżka drewniana do olejków, zdobna wielobarwną ornamentyką rzeźbioną 

11. Napierśnik (pektoral) ze złota i emalji barwnych

12. Waza gliniana o polewach zielonych, 18 dynastji

13. Amulet z blaszki złotej zdobina wykuwana j.w.

14. Amulet (Horus) ze złota, wykładziny z lapis lazuli j.w.

15. Amulet z blaszki złotej zdobina wykuwana j.w.

16. Amulet (Anubis) ze złota, wykładziny z fedszpatu zielonego j.w.

17. Lampa alabastrowa, w której czaszy (część środkowa) umieszczano światło, grob. Tut-Ench-Amuna

18. Waza ze srebra wykuwanego, czasy Ptolemeuszów 

19. Krzesło z drewna sykomory, na oparciu tylnem (zaplecku) wykładziny z kości słoniowej około 1600 r. przed nar. Chr. - z. Teb.

TABL. 3. GRECJA

1. Partenon - świątynia dorycka w Akropolisie w Atenach

2. Erechtejon - świątynia jońska na Akropolisie w Atenach., po prawej - hala karjatyd (postacie kobiece zamiast kolumn), w głębi części Partenonu

3. Pomnik Lizykratesa (“styl koryncki”) w Atenach, wzniesiony ku czci chóru L.

4. Głowica z pomnika Lizykratesa

5. Stopa (baza) z pomnika Lizykratesa

6. Doryckie belkowanie z Partenonu: - od góry gzyms zaś belkowanie właściwe tworzą fryz z trójżłobków (tryglifów) oraz prawie kwadratowych płyt (metop) zdobnych rzeźbami - pod listwą płyty z kroplami (mutule). dolna część nasłupia zw. architrawem - głowica kolumny składa się z nagłównika (abakusa) i otoku (echinusa), trzon o żłobkach ostrych, zob. tab. 4 rys. 4.

7. Jońskie belkowanie ze świątyni Ateny Nike na Akropolisie w Atenach: -  fryz zdobny bez przerwy rzeźbami - pod gzymsem dzielącym trójstopniowe nasłupie, głowica kolumny składa się z odmiennego nagłównika i otoku z dwu ślimacznie (wolut) oraz szyji pokrytej płaskorzeźbioną zdobiną t. zw. wolemi oczami

8. Część gzymsu - listwa i wklęsek górny

9. Część gzymsu - listwa i wklęsek górny

10. Część gzymsu - listwa i ćwierćwałek

11. j.w. listwa i wklęsek dolny

12. j.w. listwa oraz kombinacja ćwierćwałka i wklęska górnego

13. j.w. istwa oraz kombinacja ćwierćwałka i wklęska górnego

14. Część gzymsu - listwa i wałek

TABL. 4. GRECJA

1. 2. i 3. Wstęgi o linjach prostych b. charakterystyczne w zdobnictwie greckiem jako meandry (manowczyk)

4. Przekrój poprzeczny trzonu kolumny doryckiej

5. Przekrój poprzeczny trzonu kolumny jońskiej

6. Część zdobiny gzymsów w Erechtejonie - od góry - t. zw. piętka; perełki z tarczkami, wole oczy, perełki z tarczkami, wstęga z palmet i lotusów (przetworzonych!)

7. Część wstęgi malowanej na gzymsach i wazach

8. Część wstęgi malowanej na gzymsach i wazach

9. Część wstęgi malowanej na gzymsach i wazach

10. Waza (amfora) z malowidłami czerwonofigurowemi 

11. Waza (amfora) z malowidłami czarnofigurowemi

12. Część naszyjnika z wyspy Itaki

13. Krzesło - około 5. wieku przed nar. Chr. drewno i bronz.

TABL. 5. RZYM

1.Świątynia Antoniusza i Faustyny w Rzymie; - widok boczny, zamiast trójstopniowej podbudowy - cokół z gzymsami

2. Świątynia, rzut poziomy części przedniej z widocznemi schodami oraz odmiennym, niż w Grecji, przedsionkiem

3.Arkady (sklepienia łukowe) teatru Marcelusa w Rzymie; część dolna zdobna półkolumnami odmiany dorycko-rzymskiej (toskańskiej) górą półkolumny jońskie

4. Panteon w Rzymie, widok perspektywiczny przodu b. typowy przykład budowli dośrodkowych (centralny)

5. Panteon w Rzymie, rzut poziomy

6. Panteon w Rzymie, widok części wnętrza; w podniebieniu kopuły czworoboczne wgłebienin (kasetony)

7. Głowica kompozytowa, specjalnie charakterystyczna dla architektury rzymskiej

8. Napis z liter według rzeźb muzeum brytyjskiego w Londynie, lata 150-300 po nar. Chr.

TABL. 6. RZYM

1. Część fryzu marmurowanego z willi Hadrjana w Tiwoli, obecnie muz. lateraneńskie w Rzymie 

2. Naczynie szklane z wykopalisk w Pompeji 

3. Kubek ze srebra, zdobiny wykuwane i cyzelowane, wykopalisko w Boscoreale

4. Kolczyk z Pompei

5. Szpinka odzieżowa, bronz i emalje, ob. muzeum we Wiesbademie 

6. Nagolennik z bronzu, ob. muzeum Narodowe w Neapolu

7. Świecznik dwuramienny z bronzu i marmuru ob. jw. 

8. Trójnóg (podstawa pod ogień - brassero) z Herkulaneum bronz i marmur ob. jw.

9. Pierścień z Pompei, rysunek górny z kameją

10. Ołtarz marmurowy, charakterystyczne festony, łby baranie, sfinksy oraz orzeł

TABL. 7. SZTUKA STAROCHRZEŚCIJAŃSKA

1. Bazylika w Turmanin (pln. Syrja)

2. Bazylika w Turmanin rzut poziomy; u góry półkolista absyda, obie wieże włączone do rzutu poziomego uaw (korpusu) kościoła. 

3. Wnętrze bazyliki św. Klemensa w Rzymie na rysunku nawy środkowej (głównej) opuszczono oba rzędy okien

4. Flaszeczka (ampułka) na oleje św. z ołowiu - zdobiny wytłaczane (sztancowane)

5. Głowica ze Syrji około VI. w 

6. Lampa gliniana około V w. przy uchwycie z monogramem symbolicznym

7. Część zdobiny architektonicznej około IV. w. Włochy

8. Narożnik togi, wyrób Koptów około V w. tkanina na lnianej osnowie wełną w kilku barwach, m. przemysłu artyst. we Lwowie

TABL. 8. SZTUKA BIZANTYŃSKA

1. Kościół Mądrości Bożej w Konstantynopolu, przekrój poprzeczny  z widokiem perspektywicznym; - kopułą, opatrzona rzędem okien spoczywa na trójkątnych pendentywach, w zagłębieniach absyd pierwszego piętra empory.  

2. Kościół Mądrości Bożej w Konstantynopolu, rzut poziomy odtwarzający stan pierwotny tj. bez późniejszych przebudowań.  

3. Głowica ze wspomnianego kościoła; - przedstawia b. ciekawe złączenie części głowicy korynckiej (górą) i jońskiej (u dołu).  

4. Głowica z Rawenny, jedna z charakterystyczniejszych typu wachlarzowego o głęboko ciętej zdobinie (doskonałość techniki!). 

5. Część wstęgi której lewe (mniejsze) i środkowe koło wypełniają wieloramienne krzyże (greckie!). 

6. Część wstęgi z mozajki szklanej, kość im. św. Marka w Wenecji

7. Część wstęgi - emalja celkowa, antepedjum kość. klasztornego w Komburgu

8. Część alby - haft wysadzany perełkami d. skarbiec cesarski we Wiedniu

9. Część złotogłowiu w XII w.

10. Część posadzki marmurowej, kość św. Vitale w Rawennie

11. Napis z liter t. zw. kapitułek VII w.

12. Górna część trójskrzydłowego ołtarzyka (tryptyku) z kości słoniowej, m. Luwru w Paryżu. 

TABL. 9. STYL ROMAŃSKI

1.Kościół (tum) w Spirze (Niemcy); rzut - poziomy; przedstawia - od góry - półkolistą (w rzeczywistości półwalcową!) absydę, kopułę ośmioboczną na przecięciu (transepcie) nawy głównej z poprzeczną, szeregi przęseł (prawie kwadratowych) nawy głównej i bocznych oraz dwie wieże związane z rzutem poziomym; odnośnie do układu przemiennego podpór oraz systemu wiązanego sklepień zob. rys. 7. 

2.Krypta św. Leonarda w krakowskiej katedrze; widok perspektywiczny o wyraźnie zaznaczonych łukach (gurtach) dzielących wnętrze wzdłuż (g. podłużnych) i wszerz (g. poprzecznych), - głowicach kostkowych oraz żabkach stóp przy kolumnach: sklepienie krzyżowe (klasztorne) z typowym krzyżem .

3. Kollegjata w Kruszwicy w. XII; absyda duża z oknem o charakterystycznych ościeżynach ukośnych, po bokach dwie małe absydy (absydjolki). 

4. Głowica kolumny z kość. OO. Cystersów w Wąchocku; typowe łączenie plecionek ze stylizowanemi liśćmi. 

5. Głowica kolumny z kość. w Czerwieńsku; b. charakterystyczny przykład fantastycznego zdobienia głowicy.

6. Lizena i fryz arkadowy; płaski prostokątny występ od lica ściany t. zw. lizenę uważają za pierwowzór przypory (szkarpy), luki arkadkowe zdobiono niekiedy bogato. 

7. Część rzutu poziomego kościoła w Spirze dwa przęsła naw bocznych i prawie połowa przęsła nawy głównej, - widoczna różnorodność podpór. 

8. Sklepienie krzyżowe widok perspektywiczny; dwie kolebki (półwalce) przenikające się pod kątem prostym, dołem zaznaczony rzut poziomy

TABL. 10. STYL ROMAŃSKI

1. Część drzwi bronzowych  z katedry w Gnieźnie, pierwsza poł. XII. w., jeden z najlepszych okazów ówczesnego odlewnictwa, obok sceny w całości widoczne na rysunku - głowę lwa z pierścieniem służącym za uchwyt.

2. Część witrażu z kościoła św. Kuniberta w Kolonji 

3. Część witrażu z kościoła św. Kuniberta w Kolonji 

4. Część tkaniny jedwabnej, w. 13., w Halberstadt koło Wiednia: prawdopodobnie naśladownictwo okazu arabskiego.  

5. Inicjał h z Lombardji w. XIII; minjatura z typowemi plecionkami oraz potworami.  

6. Kielich “Dąbrówki” w Trzemesznie, koniec XII. w.: ze srebra pozłacanego, sceny figuralne i ozdoby na czaszy oraz stopie wykonane w technice niello. 

7. Część krzyża - w XI/XII - m. narodowe w Krakowie; z oprawy książki - miedź ze śladami złocenia, postać Chrystusa wykuwana i cyzelowana, ramiona krzyża pokryte emalją żłobkową.  

8. Część górna portalu z kollegjaty w Tumie pod Łęczycą, koniec XIL w.: najbogatszy i najlepiej zachowany portal w Polsce. 

TABL. 11. GOTYK

1. Fasada główna (zachodnia) kość:. św. Anny w Wilnie, zapewne pocz. XVI. w.: ściany bardzo bogato zdobione gzymsami oraz szczególnie typowemi (dla późnego gotyku w Polsce) łukami zw. przeginkq lub oślim grzbietem, użyto kilkanaście odmian formowanej cegły (kształtówki).  

2. Barbakan w Krakowie przy bramie Florjańskiej koniec XII. w.; ten zw. rondlem zabytek budownictwa świeckiego jest resztą warowni miejskich. 

3. Ratusz w Toruniu zbud. około 1393 r.: charakterystyczne wnęki zamknięte pionowemi lizenami i arkadami ostrolucznemi 

4. Katedra łacińska we Lwowie rzut poziomy w w XIV; na końcu b. wydłużonego prezbiterjum absyda z trzech ścian ośmioboku, ściany główne zmniejszone aż prawie do przypór.

TABL. 12. GOTYK

1. Część kość. św. Barbary  (tzw. Ogrojec) w Krakowie. zb. 1394 r.: widoczne - dolne (najniższe z trzech!) uskoki przypór (szkarp), skrc;conc trzony kolumien, po prawej stronie wejścia wspornik. 

2. Nawa boczna kość. Marji Panny w Gdańsku pocz. XV. w.: sklepienie gwiaździste nawy bocznej o wysokości równej prawie głównej (ma znaczenie raczej dekoracyjne (kośc. hallowywiatowy), podpory złączone w grupy zw. pękami filarów. 

3. Ostrołuk zsiadły, używany w okresie przejściowym

4. Ostrołuk pełny konstruowano na trójkącie równobocznym powszechnie stosowany przez okres środkowy. 

5. Ostrołuk wydłużony (lancetowaty) - typowy dla późnego gotyku

6. Sklepienie żebrowe widok perspektywiczny; tylko jedna poła sklepienia założona warstwami cegieł, w rzucie poziomym nic zaznaczono szerokości żeber i obwodu kamienia środkowego zw. zwornikiem (kluczem). 

7. Góra okna wyższej wieży Marjackiej w Krakowie, w. XIV.; środkiem - laskowanej po bokach dwa czteroliścia. 

8. Wczesnogotycka żabka (krab) jw. ciosana w kamieniu lub cięta z drewna. 

9. Późnogotycka żabka (krab) jw. 

10. Część odrzwi z kość. OO. Dominikanów w Krakowie, koniec XV. w.: charakterystyczny bazyliszek (smok uskrzydlony)

TABL. 13. GOTYK

1. Relikwiarz na głowę św. Stanisława  - ze skarbca katedry krakowskiej, r. 1504. (!); robota nadwornego złotnika Marcina Marcinka.

2. Chrzcielnica z Gniezna w. XV., miedź wykuwana - wysokość 155 cm. 

3. Kwiaton późnogotycki, czteroramienne zakończenie wieżyczek (fialek). 

4. Wylot rynny (strzyga) kamiennej z kośc. Marjańkiego (Notre Dame) w Paryżu. 

5. Ornat - m. narodowe w Krakowie, koniec XV. w.; tkanina jedwabna o wzorze granatu, środek (krzyż) haftowany ściegiem kładzionym (nicią złotą!) na podwleczeniu nicianem.  

6. Kredens w XVw. Francja

7. Część zaplecka stal większych z kośc. OO. Dominikanów w Krakowie koniec XV. w.; charakterystyczne wieżyczki (fialki) zdobne żabkami i kwiatonami.

8. Napis z liter według napisu rytowanego na mosiądzu, r. 1395.

TABL. 14. RENESANS

1. Pałac Riccardi we Florencji, r. 1430; ściany przyziomu (partern) mają ciosy rustykowane tj. obkute “na surowo" - tylko miejsca spoin (siosugi) wygładzone. 

2. Pałac Farnese w Rzymie, około r. 1544: krawędzie narożne bonjowane tzn. odstające i gładko obciosane, typowe obramienie okień. 

3. Płac Grimani w Wenecji  r. 1549; plastyczne rozczłonkowanie ścian za pomocą par półkolumien złożonych gzymsów i pilastrów.

4. Część górna kaplicy Zygmuntowskiej przy katedrze na Wawelu. 1519-1530; na ośmiobocznym bębnie (tamburze) kopula półkolista z latarnią: ściany kaplicy o rzucie poziomym kwadratu. 

5. Kaplica Boimów (Ogrojcowa) we Lwowie, lata 1607-1610: b. bogata dekoracja członami architektonicznemi oraz świadczy o silnem przetworzeniu renesansu na tutejszej ziemi. 

6. Część górna kaplicy Zygmuntowskiej przy katedrze na Wawelu; od dołu - odlana z bronzu rama oraz krata nadproża kuta w żelazie i b. zdobna. w ościeżynie łuku drzwi - kasetony z rozetami pilaster dekorowany motywami groteskowymi

7. Głowica z grobowca Wlad. Jagiełły, nad gotyckim pomnikiem wykonali artyści włoscy w stylu renesansu baldachim i kolumny

TABL. 15. RENESANS

1. Skrzynia (cassoni) w. XVI.: drewno lipowe, muz. wielkopolskie w Poznaniu; na czterech wgłębieniach prostokątnych głowy lwic z festonami owoców, od środka maszkaron oraz ptaki na gałęziach i liście akantu. 

2. Puharek z kości słoniowej, pocz. XVII w. Augsburg, muzeum Czartoryskich w Krakowie, dół i góra czaszy z nakrywą oprawne w srebro kute, rytowane i puncowane. 

3. Kielich z r. 1576, prawdopodobnie roboty J. Kosmowskiego, muz. wielkopolskie w Poznaniu; srebro złocone, góra stopy i dolna część czaszy emaljowane barwnie, koronka stopy oraz czaszy (nad napisem!) o gotyckich motywach.

4. Hełm zw. morion. Włochy 2 poł. XV I. w., muz. Czartoryskich w Krakowie; żelazo kute z jednej sztuki. częściowo złocone, na główce ornament groteskowy. 

5. Adamaszek jedwabny, pocz. XVI w., muz. narodowe w Krakowie; dołem owoc granatu (kratkowany w sześciolistą (gotycką!) różę wkomponowana waza (renesansowa!) z bukietem gwoździków, u góry korona. 

6. Pilaster (płaskosłupie) z kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu: szczególnie charakterystyczne groteski z postaciami dzieci t. zw. puttów, prostokątnego wgłebienia (płyciny). 

TABL. 16. BAROK

1. Kośc. św. Anny w Krakowie, rzut poziomy lata 1689-1705, nawa główna szeroka ma w sklepieniu kolebkowym wykroje zw. lunetami (po dwie w każdem przęśle!) b. niskie i małe nawy boczne tworzą raczej rzędy kaplic, na transepcie kopuła

2. Chór fary (dawniej kość OO. Jezuitów) w Poznaniu lata 1651-1705; dzieło O. Bartł. Wąsowskiego, autora dzieła o budownictwie (wyd. Poznań 1678 r.) b. typowe dla baroku przerwanie gzymsów naszczytników (tympanonów)

3. Część wnętrza kośc. św. Piotra i Pawła we Wilnie (Antokol) lata 1668-1684; wnętrze dekorowane blizko 2000 figur wykonanych w stiuku

4. Część dachu mansardowego: dachy t. zw. od twórcy Franc. Mansarta mają dwuspadkowe połacie (jak rysunek dachu ryzalitu) w dolnej części okna; zw. lukarnami 

5. Portal domu w Krakowie ul. św. Jana 20; szczególnie charakterystyczne - kartusz pod gzymsem (a raczej na gzymsie!) górnym, ukośnie dostawione belkowanie boków, altany (hermy) przechodzące dołem w łamane ślimacznice, środkiem nadproże agrafa przerywająca gzymsowanie 

TABL. 17. BAROK

1. Górna część stal z kośc. OO. Bernardynów we Lwowie, pierwsza poł. XVII w. muz. przemysłu artyst. we Lwowie: b. typowe dla baroku skomplikowanie gzymsów oraz b. plastyczne konsole każda o innych motywach

2. Góra ołtarzyka z palisandru 2 poł. XVII w. muz. Czartoryskich w Krakowie: kolumienki (niewidoczne na rysunku góry!) z kryształu górskiego, ornamentyka ze srebra i bronzu, które wytłaczano (?wykuwano) i złocono

3. Część oprawy mszału pocz. XVIII w. muz. wielkopolskie w Poznaniu: typowe muszle i plecionki z krzywych (łamanych) wykuwano w blasze srebrnej, złoconej, na deskach okładek zielony aksamit

4. Solniczka ze srebra 2 poł. XVII w. muz. Czartoryskich w Krakowie b. złożone formy nóżek

5. Kielich z kośc. św. Wojciecha w Poznaniu, roboty tamt. złotnika M. Meissnera porówn. z kielichem romańskim i renesansowym 

6. Zawieszenie (brelok) łańcucha cechu złotniczego w Krakowie XVII w. emaljowane i wysadzane kamieniami

7. Haft wypukły 2 poł. XVII w. robota polska, muz. przemysłu art. we Lwowie; tarcza z herbem Rzeczypospolitej oraz Janina (króla Jana Sobieskiego!) w bogatym kartuszu, wykonana na grubych podwleczeniach nićmi ze srebra pozłacanego

8. Część wnęki z muz. przemysłu artyst. w Paryżu b. ulubiony motyw dekoracyjny zwisających materji t. zw. lambrekin.

9. Napis z liter na grobowcu w Opactwie westminsterskim (Londyn) r. 1665

TABL. 18. ROKOKO

1. Kośc. OO. Dominikanów we Lwowie rzut poziomy, lata 1749-1764. odnowienie po pożarze r. 1778: nawa główna założona na elipsie, zamiast naw bocznych po trzy kaplice. 

2. Kośc. OO. Dominikanów we Lwowie część wnętrza, nad arkadami empory, zaś w narożach między parami półkolumien balkony dla zakonników. 

3. Etui z nożyczkami u góry i dołem zdobne bronzami cyzetowanemi i złoconymi. 

4. Broszka ze złota w kilku odcieniach

5. Kartosz rzeźbiony - porówn. z kartuszem barokowym

6. Okucie przy zamku z bronzu cyzelowanego i pozłacanego

7. Okucie z bronzu: układ motywów symbolizujących władztwo nad morzami, dekoracja biurka z pałacu de Rohan w Paryżu

8. Waza na zupę z porcelany, wyrób z fabryki w Meissen koło Drezna: prócz dekoracji modelowanej rzutki kwiatków wielobarwnych

9. Czajnik porcelanowy wyrób fabryki w Meissen, koło Drezna: dekoracja malowana o motywach chińskich

10. Część belki nadproża kamienicy we Lwowie, Rynek 17; dekoracja rzeźbiona w piaskowcu

TABL. 19. ROKOKO

1. Konsola z latarnią na placu Stanisława w Nancy (Lotaryngja):najszlachetniejsze okazy ślusarstwa rokokowego wykonane przez Lamoura dla króla Stanisława Leszczyńskiego (jako księcia lotaryńskiego) teścia króla Ludwika XV

2. Część kominka gabinetu marmurowanego z Zamku Królewskiego w Warszawie: szczególnie typową środkowa muszla

3. Ścienny świecznik z bronzu, rob. francuska: całość stworzona niby jednolity ornament

4. Część świecznika stołowego (lichtarza) z porcelany wyrób z fabryki z Meissen, muz. przemysłu artyst. we Lwowie

5. Rama z drewna rzeźbionego i pozłacanego, muzeum narodowe w Krakowie; obecnie umieszczono w niej portret ks. Józefa Poniatowskiego (jako 15 l. chłopca) mal. przez Bacciarellego 

6. Zegar stołowy (kafelkowy) z muz. król. Jana III we Lwowie; bronzowy, trzy nóżki z wolutami i trzy toczone, na tarczy mechanizmu napis: Johannes Roxer A Leopol Fecit.

7. Komoda z pałacu w Fontainebleau koło Paryża; drewno różowe układane w ukośnych pasach, okucia z bronzu cyzelowanego i złoconego 

8. Szczegół okucia z bronzu cyzelowanego i złoconego narożnika komody jw.

9. Szczegół okucia z bronzu cyzelowanego i złoconego narożnika komody jw.

10. Część tkaniny brokatowej 2. ćwierć XVIII w. Francja

11. Napis z liter ówczesnych, Francja

TABL. 20. STYL LUDWIKA XVI.

1.Pałac Łazienki w Warszawie - część środkowa fasady, (1779-1784) dzięki stałym a bezpośrednim zainteresowaniom króla Stanisława Augusta sztukami plastycznemi dzieła klasycyzmu XVIII w. tj. stylu Ludwika XVI. nabrały tyle cech odmiennych, że ostatnie badania naukowe nazwały je stylem St. A. 

2. Wnętrze pałacyku Biały Domek w parku łazienkowskim: ornamentyka groteskowa inaczej pojęta niż w poprzednich epokach, delikatniejsza

3. Kartusz z monogramem SAR w poznańskim ratuszu, szczególnie typowe girlandy i festony z liści akantu

4. Część dolna zdobiny: od góry tarcza i kołczan związane, wstążeczką, podobnie jak ucho koszyczka z kwiatami

5. Świecznik ścienny, rob. francuska: prócz znanych a charakterystycznych girland i wstążeczki z kokardą - odmienne żłobkowanie kołczanu

6. Wstęga z perełek i akantu

7. Wstęga z liści akantowych

8. Wstęga z liści wawrzynu (lauru) i opasek wstążkowych: b. ulubiona zdobina i rozpowszechniona jako rama

9. Wstęga z liści pęku wawrzynu

10. Wstęga o motywach pasków oraz akantu, skręcanych śrubowato: jedna z najczęstszych zdobin

TABL. 21. EMPIRE

1. Dom Towarzystwa kredytowego ziemskiego we Lwowie, lata (1809-1822), ul. Legjonów 1 i 3; część pierwszego i drugiego piętra fasady, w żłóbki pilastrów wstawienne wałeczki, płyciny przyokienne góry zdobione dwoma wężami okręcającemi dookoła laski z czapką uskrzydloną (symbol handlu), obok łuku dwie boginie sławy, w płycinach sceny Enejdy, balustrada balkonu o typowych motywach

2. Katedra w Wilnie (ukończona też w roku 1801): jeden z przykładów budownictwa empirowego o b. małej ilośc zdobin, zresztą silne oparcie na wzorach klasycznych

3. Studnia na placu Krasińskich w Warszawie: wydatne zgeometryzowanie zdobin, prawie niezwiązanych, tj. zbyt małych do tła

4. Płycina płaskorzeźbiona, rysunek zdobin o linjach czystych i wydatnie zgeometryzowanych

5. Okucie z bronzu cyzelowanego i złoconego, m. muz. przemysłu artyst. we Lwowie; motywa zdobnicze dokładnie symetryczne

6. Okucie z bronzu jw. wstęga z liści

7. Okucie z bronzu jw. liście i owoce dębu

8. Okucie z bronzu jw. m. muz. przemysłu artyst. we Lwowie: rozeta akantowa ściśle ustawiona w kwadracie

9. Taburet drewniany i pozłacany, robota włoska, nogi koźle rzeźbione i zdobne pod oskrzyniem (cargą) liśćmi akantu

10. Część lustra zw. psyche, mahoń i aplikacje z bronzu cyzelowanego i złoconego

11. Część podpory sprzęta zw. herma: popiersie oraz zdobina z bronzu cyzelowanego i złoconego, zaś słup z marmuru

TABL. 22. BIEDERMEIER

1. Krzesło, własność pryw. w Krakowie

2. Stół jw.: płyta trójdzielna o bokach podnoszonych, od nóg wgłębienie z drewna giętego

3. Kanapa wł. prywatna w Niemczech: b. pomysłowe włączenie niby komódki do bocznych oparć

4. Część tkaniny z muz. przemysłu artyst. w Berlinie; zdobina drukowania naśladuje wzory chińskie

5. Część tkaniny jw. zdobina tkana w stylu klasycystycznym XVIII. (Ludwik XVI) i XIX (Empire) wieku.

6. Branzoleta r. 1822 wł. prywatna w Niemczech: złoto cyzelowane i zdobne brylancikami

7. Szklanka r. 1838. z muz. w Ulm: zdobiny szlifowane i wklęsłocięty widok kościoła

8. Talerz poł. XIX w., z muz. w Iliadzie: zdobina żłobiona w połówce szkła mlecznego na tle szklanem, inaczej zabarwionem a przezroczystem 

9. Karafka j.w.

TABL. 23. KRZESŁA

1. K. hellenistyczno-rzymskie, około 230 r. po nar. Chr.; próba odtworzenia głównie według posągu Pozejdona (boga mórz) z muz. watykańskiego w Rzymie

2. K. romańsko - wschodnie XIII w.: próba odtworzenia według płaskorzeźby portalu z Trau (Dalmacja) wykonanej w r. 1240, słupki toczone świadczą o wpływach stolarszczyzny arabskiej

3. K. gotyckie XV. w. robota holenderska: z drewna dębowego płyta siedziska do podnoszenia zdobiny o motywach fałdów, zaplecek wynosi prawie 1.5m.

4. K. renesansowe. XVI. w robota włoska; zaplecek oraz oskrzynie (część górną łączącą nogi!) zdobne intarsją

5. K. barokowe XVII w. robota angielska z drewna dębowego, siedzisko wyplatane

6. K. rokokowe pol. XVIII w. robota francuska; zaplecek i siedzisko wyplatane

7. K. w stylu Ludwika XVI. około r. 1780 robota francuska: z drewna orzechowego, tapicerowana góra zaplecka służy dla oparcia rąk, gdyż krzesło wykonane do siadania okrakiem (tj. jak na konia)

8. K. empirowe, około roku 1815, robota niemiecka, z drewna mahoniu, zdobne bronzami cyzelowanemi i złoconemi 

TABL. 24. KONSOLE

1. K. grecka, widok z przodu: z drzwi Erechtejonu w Atenach 

2. K. grecka, widok boczny jw.

3. K. rzymska widok boczny jw. widok z przodu: ob. muz. watykańskie w Rzymie

4. K. rzymska widok boczny jw.

5. K. romańska, widok z przodu w. XII: katedra w Noyon (czyt. Nuają) Francja

6. K. gotycka, widok z przodu, pol. XIV w.: kośc. św. Piotra koło Vezelay (czyt. Wecelaj) Francja

7. K. renesansowa widok boczny, pocz. XVI.: rob. wenecka ob. muz. w Hamburgu

8. K. renesansowa widok z przodu 2 poł. XVI wieku: zamek w Blois (czyt. Blua) Francja

9. K. renesansowa widok boczny, pocz. XVI w.: ob. muz. watykańskie w Rzymie

10. K. barokowa widok z przodu, kon. XVI w.: zamek w Heidelbergu, Niemcy

11. K. rokokowa, widok perspektywiczny, r. 1729: pałac de Moras w Paryżu

12. K. w stylu Ludwika XVI, jw. około r. 1763: Pałac Petit (czyt. Pti) Trianon. Wersal koło Paryża

13. K. empirowa jw. około r. 1820: kamienica we Lwowie, ulica hetmańska 8