Bolesław IV. Kędzierzawy

Drugi syn Bolesława III., ur. 1127, um. 1173. Panował od 1149 do 1173 lat 24. Na zjeździe w Krakowie księciem ogłoszony 1149. Fryderyk Rudobrody Cesarz Niemiecki domaga się powrotu Władysława i zapłacenia daniny. Bolesław odstępuje Szląsk synom zmarłego Władysława II. Henryk ks. Sandomirski walczy w Jerozolimie 1152. Fryderyk przechodzi Odrę, bije wojsko polskie i do pokoju króla w Krysgowie przynala. Bolesław warunków nie spełnia, albowiem nic w sprawach monarchi i bez wiedzy książąt innych dzielnic, stanowić nie miał prawa 1157, a synowie jego: Wład. Wysoki i Mieczysł. na Raciborzu otrzymują udzielność. W tym czasie kraje nad niższą Elbą i Odrą przechodzą w ręce Niemieckie i Duńskie 1163. Prusacy napadają Polskę. Bolesław do wiary ich przymusza, w której atoli nie trwając, wpadają do Polski, łupią Mazowsza i Kujawy 1164 - 1165. Wojsko polskie ponosi klęskę od Prusaków . Henryk ks. Sandomirski ginie, a jego dzielnice bierze najmłodszy z braci Kazimierz 1106-1167. Jaxa z Miechowa powstaje przeciwko Bolesławowi i tron Kazimierzowi ofiaruje. Kazimierz tej ofiary nie przyjmuje 1170-1171. Bolesław oddaje synowi  Leszkowi dziedziczne Mazowsze i Kujawy.