WZORY MEBLI DLA STOLARZY

Chcąc powstrzymać zalew obcych wzorów meblarskich, które najłatwiej trafiają do gustu naszego rzemieślnika, należy dążyć do wytworzenia własnych wydawnictw. Wydaje się to tak proste i zrozumiałe, że trudno pojąć może będzie niewtajemniczonym w nasze na tem polu warunki, dlaczego do tej porytego nie uczyniono. A jednak faktem jest, że wzorów nie mamy. Stolarz nic zaprojektować nie potrafi, bo brak mu wyrobienia i kultury artystycznej - artysta kieruje się fantazją, a nie zasadą użyteczności, wygody i znajomością technologji drewna. Stąd nie powstaje nic nowego i racjonalnego. Żywimy się ciągle obcą strawą z domieszką najgorszego gatunku przypraw wytwarzanych na eksport. Wystarczy porównać artystyczne wydawnictwa niemieckie, w których ujrzymy prawdziwe oblicze twórczości w sprzętarstwie, z publikacjami przeznaczonemi dla zagranicy. Z tych ostatnich czerpie nasz stolarz i na tym materjale wyrabia u publiczności poczucie piękna. Wnętrza naszych mieszkań to odbicie wzorów najgorszego gatunku. Musimy więc dążyć do przełamania piętrzących się trudności w sposób najbardziej celowy. Przedewszystkiem zacznijmy od szkolnictwa zawodowego, które na wzór zagranicy winno wytworzyć projektantów mebli, gdyż z tą myślą, że stolarz nie potrafi sam coś tworzyć, należy się pogodzić. Zbierajmy materjały do tej pory w Polsce wytworzone, a w ten sposób zgromadzimy dotychczasowy dorobek, na podstawie którego powstanie typ własny mebli. W każdem mieście i miasteczku, a także w dworach Polski mamy niewyczerpane źródło sprzętów wykonanych przez dobrych, dawnych mistrzów stolarskich, wyczuwających doskonale formę i proporcje mebli. 

Kiedy zgromadzimy dostateczny materjał ilustracyjny, wtedy możemy przystąpić do wydawnictwa, które choć w części zaspokoi potrzeby warsztatów i powoli pocznie wypierać obcą tandetę. Raz rozpoczęta działalność w tym kierunku wytworzy ruch, konieczny w Polsce w zakresie projektowania mebli. Jeszcze przed wojną Kraków stał się źródłem eksperymentów w meblarstwie; tu próbowali swych sił artyści, tu w prywatnych domach najwięcej znajduje się sprzętów z najlepszego okresu i najliczniejszy zbiór fotografji mebli. W każdym zeszycie „Rzeczy Pięknych“ należałoby publikować meble tak dawniejsze jak i obecne, nie stawiając zbyt wysokich wymagań, gdyż pewnego rodzaju pobłażliwość w naszych warunkach jest, przynajmniej na początku, konieczną. Załączone tablice przedstawiają meble dawniejsze Krakowa i nowoczesne pomysły J. Czajkowskiego. Marjan Wójcikiewicz.