Ostatnio oglądane
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Ulubione
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
ZABYTKI ZŁOTNICZE W MUZEUM PRZEMYSŁ. W KRAKOWIE
MISA Z SOBIESKIM Z TULCZYNA.
Muzeum może pochwalić się dwoma zabytkami gdańskimi, które są teraz w nadzwyczajnej u nas cenie i jednym starym norynberskim. Gdańskiej roboty jest srebrna konew i łyżka. Konew, mająca wysokości 23'5 cm., szerokości wraz z rączką 22'5 cm., złocona z wyjątkiem trzech medalionów na obwodzie, na których wyobrażona Pomona, Neptun i kobieta paląca zwój pisma; pomiędzy owalami ozdobne owoce i kwiaty: wszystkie rysunki wykonane sposobem repousse.
Na wieczku ulany łabędź. Wybity znaczek miejski gdański z lat 1670-1700 i znaczek P. C. G. w trójlistku, Chrystiana Pichgiela, urodzonego w Lublinie w r. 1652, który został mistrzem w Gdańsku w r. 1681., był podstarszym cechu złotnikóww 1691, 1696, i 1700, a starszym w 1692 i 1697, umarł zaś 1700. (G. v. Czihak: Die Edelschmiedekunst früherer Zeiten in Preussen. II. Teil. Leipzig 1908. str. 66. 1. 383).
Tegoż mistrza są w Muzeum ks. Czartoryskich w Krakowie dwie konwie, jedna, przedstawia dzieci bawiące się wśród kwiatów i winogron, z łabędziem na wieczku, i druga z nakarmieniem Eliasza przez anioła i przez kruka z jeleniem na wieczku, a w Gabinecie hist. sztuki Uniw. Jagiel., konew z wyobrażeniem Agary na pustyni, z konnym rycerzem rzymskim ma wieczku.
Srebrna łyżka w Muzeum Przemysłowem, mająca długości 20 cm., nabyta w r. 1900 w sklepie starożytności Kurnatowskiego w Krakowie, ozdobiona skromnem rytowaniem, ma znaczek gdański w owalu najstarszy ze znanych, mianowicie który trwał do r. 1650. i znaczek R., zupełnie podobny do tego, który widzimy na sargofagu św. Stanisława na Wawelu, wykonanym w r. 1671 przez Piotra von der Rennen, ale nieco mniejszy. W tychsamych czasach jedynie Piotr Rantzenkramer miał znaczek R. ale innego rysunku, tak że prawie na pewno łyżka może być przypisana Piotrowi von der Rennen. Złotnik ten, syn gdańskiego złotnika Reinholda, ur. 1607, został mistrzem w 1631 r., a umarł przed odebraniem sarkofagu św. Stanisława w roku 1671: Jego też roboty jest sarkofag św. Wojciecha w Gnieźnie, wykonany w 1662. Przypisanie łyżki Piotrowi von der Rennen jest tem ważniejsze, że prócz tych dwóch sarkofagówi miseczki, która w roku 1878 była w posiadaniu bar. Schenka von Tauterburg w Doben, w Prusach Książęcych, więcej dzieł tego mistrza nie znamy (Czihak j. w. str. 57. 1. 314).
Trzecim zabytkiem w Muz. Przemysłowem jest srebrna konew, wysokości 21*5 cm. szerokości 19 cm. z wyrytem na dnie rokiem 1682, znakiem N miasta Norynbergi i znakiem mistrza, wyobrażającym na tarczy hełm rycerski z dwiema gwiazdami u góry, nieznanego mistrza z Norynbergi (Rosenberg: Der Goldschmiede Merkenzeichen. Frankfurta M. 1890. 1. 1364).
Niezwykle wspaniała jest wielka owalna, srebrna, złocona misa, ze zbiorów w Tulczynie, obecnie depozyt hr. Franciszka Potockiego w Muzeum Narodowem w Krakowie. Silnie wypukłem wybijaniem wyobrażono w środku przyjęcie Estery na dworce królewskim, na obwodzie zaś ośm krążków z popiersiami, z których dolne przedstawia króla Jana, górne Jakóba Sobieskiego, jak dowodzi podobieństwo do portretu tegoż, nieznanego autora, w galerji w Willanowie (Ernest Łuniński, Willanów Warszawa 1915. wyd. Gryf bez oznaczenia rycin), a pozostałe rzymskich bohaterów. Wśród krążków owoce i kwiaty. Znaczek gdański z lat 1670-1700. i znaczek IBH w trójlistku, Jakóba Beckhausena, który został mistrzem w 1678, starszym cechu złotniczego był w latach 1682, 1685 i 1694, umarł zaś w 1705. (Czihak j. w. strona 65. 1. 337) Tegoż mistrza jest konew wyłożona pieniądzmi w Muz. Czartoryskich, tamże stożkowaty kubek z popiersiami Sobieskiego i króla Michała w owalach wśród owoców, i stożkowate kubki w Gabinecie hist, sztuki Uniw. Jag. z puttami w owalach. Dzieła tego mistrza nie należą do rzadkości.
KS. DR. T. KRUSZYŃSKI