Ostatnio oglądane
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Ulubione
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
ŚWIATOWY PRZEMYSŁ ZABAWKOWY
Do czasu wojny światowej głównym producentem i eksporterem zabawek na wszystkie rynki świata były Niemcy. W czasie wojny, kiedy Niemcy były odcięte od najważniejszych dróg międzynarodowego handlu, w całym szeregu krajów, będących najpoważniejszymi odbiorcami produkcji niemieckiej, powstał samorzutnie przemysł zabawkowy. Do krajów tych przedewszystkiem zaliczyć należy: Stany Zjednoczone, Japonję, Włochy, Szwecję i Hiszpanję. Przemysł zabawkowy angielski i francuski, który już przed wojną miał charakter eksportowy, w czasie wojny rozwinął się i ugruntował. Powstanie jednak tego przemysłu w krajach, które przed wojną były głównymi odbiorcami światowych producentów zabawek, spowodowało skurczenie się eksportu angielskiego i francuskiego. Po zakończeniu wojny światowej nowopowstałe ośrodki przemysłu zabawkowego w większości wypadków nietylko nie zanikły, ale przeciwnie, przy odpowiedniej ochronie i poparciu odnośnych rządów, poczęły rozwijać się coraz intensywniej. Jednocześnie w państwach, które były głównymi wytwórcami przed wojną, t. j. w Niemczech, Anglji, Francji i Czechosłowacji, czyniono szereg wysiłków w celu odzyskania utraconych wskutek wojny rynków. Przeto okres powojenny należy uważać, tak co do wielkości rozwoju produkcji, jak i siły ekspansji, za okres rozkwitu przemysłu zabawkowego. Jeżeli dociekać przyczyn, dla których tak wiele państw zwróciło tyle uwagi na rozwój rodzimego przemysłu zabawkowego, to okaże się, że przemysł ten przedstawia wiele korzyści dla każdego państwa, a mianowicie: 1) nie wymaga wielkiego nakładu kapitału, gdyż większość najbardziej nawet skomplikowanych zabawek może być wyrabiana jako poboczny produkt przez egzystujące fabryki, zaangażowane w zupełnie innej gałęzi przemysłu; 2) do produkcji zabawek znakomicie nadają się różnego rodzaju odpadki, przemysłowe jak skrawki blachy, tektury, tkanin it. p., które w przeciwnym razie musiałyby ulec zniszczeniu jako bezużyteczne; 3) przemysł zabawkowy, będący do pewnego stopnia przemysłem ludowym, zatrudnia bardzo poważną ilość osób, angażując ponadto nietylko zdolnych do pracy robotników, ale też starców, kobiety i dzieci. Najlepszym rynkiem zbytu dla zabawek są obecnie: Anglja, Stany Zjednoczone, Południowa i Centralna Ameryka, Australja, Ind je Południowe. Na rynkach tych prawie wcale nie spotyka się zabawek polskich, pomimo, że były czynione próby wprowadzenia ich.
Zabawki polskie, ładnie i artystycznie wykonane, nabywałaby w Stanach Zjednoczonych szeroka publiczność bardzo chętnie, zarówno jak i polskie wychodżtwo. Zabawki polskie nie przyjęły się jednak w Stanach Zjednoczonych głównie dlatego, że lansowano przedewszystkiem wyroby góralskie, wykonane bardzo prymitywnie, miłe może dla niewybrednej polskie publiczności, ale wskutek tej prymitywności nie odpowiadające gustom amerykańskim. Co się tyczy stosunku do tych zabawek polskich emigrantów, to emigracja, wyprowadzająca się z najbiedniejszych warstw Polski, instynktownie unika wszystkich rzeczy, które przypominają jej w ten lub inny sposób tak niedaleką jeszcze i bardzo nieraz nieprzyjemną przeszłość. Zabawki polskie tem więcej będą się cieszyły powodzeniem w Stanach Zjednoczonych, im więcej będą zbliżone do ogólnych typów światowych. Aby przemysł zabawkowy mógł przystąpić do prób ekspansji, musi on pracować pod kierunkiem fachowców i artystów, gdyż wymagania estetyczne u wszystkich prawie odbiorców świata w stosunku do zabawek stale wzrastają.
Przed wojną głównym dostawcą zabawek na rynek Stanów Zjednoczonych były Niemcy, obecnie jednak wskutek wielkiego rozwoju przemysłu zabawkowego miejscowego, stanosą w dalszym ciągu pierwszym na świecie importerem w tym zakresie. Cechą charakterystyczną zabawek amerykańskich jest ich solidność, staranne wykonanie, oraz to, że w większości wypadków są one właściwie bardzo staranną i dokładną kopją prawdziwych modeli, zwłaszcza o ile chodzi o samochody. To samo dotyczy lalek amerykańskich, których fryzura, garderoba, obuwie it. p. z całą dokładnością imitują »żywy model«. Lalki w strojach narodowych, ze sztucznemi włosami i sztucznemi oczami, jakie produkują w Polsce, nie mają w Stanach Zjednoczonych najmniejszego powodzenia. Wartość wyprodukowanych w 1925 r. lalek wynosiła około 12 miljonów dolarów, zaś wartość ich garderoby około 1'5 miljonów dolarów. Prócz tego wielkie powodzenie w Stanach Zjednoczonych mają wszelkiego rodzaju wózki dziecinne, zabawki na kółkach, meble dla lalek, będące wierną imitacją prawdziwych mebli, oraz zabawki edukacyjne, jak pociągi elektryczne, elewatory, dynamo-maszyny, okręty parowe it. p. Te ostatnie są bardzo drogie, lecz sposób ich wykonania jest tak precyzyjny, że ani wyroby niemieckie, ani czeskosłowackie nie mogą z nimi konkurować; jedynie wyroby angielskie mogą tu wchodzić w rachubę. Stany Zjednoczone sprowadzają rok rocznie na drzewka choinkowe olbrzymie ilości świecidełek z Niemiec, Japonji i Czechosłowacji. Import zabawek do Stanów Zjednoczonych utrzymuje się od szeregu lat na jednym poziomie i wynosi 5 % miejscowej produkcji, podczas gdy przed 20 laty stosunek ten wynosił 50%. Głównym dostawcą zabawek do Stanów Zjednoczonych w dalszym ciągu są Niemcy, drugie miejsce zajmuje Japonja, trzecie Francja, Ogólna wartość importu w 1925 r. wynosiła 4 miljony dolarów. Cyfra ta jednak nie odpowiada rzeczywistości, gdyż celem uniknięcia bardzo wysokiego cła przywozowego dla zabawek (70% ad valorem), wiele towarów jest sprowadzanych pod niewłaściwą nazwą, będąc faktycznie zabawkami.
Zasadnicze rozmiary importu zabawek do Stanów zależą od sezonu i prawie cały import przypada na drugą połowę roku. Importerzy muszą się liczyć z miejscowemi zwyczajami, dostosowanemi do charakteru świąt narodowych i odpowiednio aktualizować wyrób importowanych zabawek.
Co się tyczy eksportu zabawek ze Stanów Zjednoczonych, to rozmiary jego są naogół niewielkie. W 1925 r. eksportowano tego artykułu na sumę 3’2 miljn. doi. Najwięcej zabawek amerykańskich importuje Anglja. Naogół są one bardzo drogie.
Przemysł zabawkowy w Niemczech ma charakter wybitnie eksportowy, gdyż około 5% produkcji znajduje zbyt na rynku wewnętrznym. Wartość ogólna produkcji niemieckiej waha się około 31 miljn. doi. Ciekawym, a zarazem nadzwyczaj pouczającym jest sposób, w jaki Niemcy dążą do obniżenia kosztów przy produkcji zabawek. Od czasu zakończenia wojny światowej Niemcy są największym nabywcą odpadków na amerykańskim rynku. Specjalni przedstawiciele niemieckich fabryk zabawek dokonali najrozmaitszych pomiarów skrawków blachy, drutu, tektury, materjałów włóknistych i t. p. w całym szeregu amerykańskich fabryk. Następnie, znając wymiary tego skrawka, który jest produkowany w wielkich ilościach i stale tego samego rozmiaru, niemieccy przemysłowcy zastanowili się nad tem, jaką przy najmniejszym nakładzie pracy i czasu zabawkę, względnie jej część można z danego skrawka zrobić. W ten sposób rozmiar, kształt, materjał, czy kolor danego szeregu zabawek niemieckich przystosowany został do takich samych cech zakupywanych przez Niemców w Ameryce za bezcen w olbrzymich ilościach skrawków. Dzięki powyższej metodzie tylko 10% ceny zabawki niemieckiej stanowi koszt materjału i robocizny, reszta zaś jest wynagrodzeniem za pomysłowość.
Przed wojną przemysł niemiecki niepodzielnie panował na wszystkich prawie światowych rynkach zbytu, aw tej liczbie na 2 najpotężniejszych, t. j. angielskim i amerykańskim. W czasie wojny eksport na te rynki ustał całkowicie i również zmalał eksport zabawek do innych krajów. Po wojnie eksport ten ponownie ożył, nie osiągnął jednak przedwojennych rozmiarów, z powodu intensywnej konkurencji innych krajów i podwyższonych taryf celnych.
Import zabawek do Niemiec nie istnieje jako taki, gdyż te zabawki, które są sprowadzane, podlegają reeksportowi.
Przemysł zabawkowy w Japonji zawdzięcza swój rozkwit wojnie. W 1913 r. eksport zabawek japońskich przedstawiał wartość 2'5 miljn. yen, w 1920 r. eksport ten wzrósł do 21 miljn. yen. Obecnie wartość eksportu utrzymuje się na wysokości 15 miljn. yen. W Japonji najbardziej rozwinięta jest produkcja zabawek ludowych przy systemie chałupniczym, przytem zabawki japońskie z uwagi na swoją oryginalność i walory estetyczne znajdują szeroki zbyt w krajach anglo-saskich i kolonjach brytyjskich.
Przemysł zabawkowy we Francji koncentruje się przy fabrykach mebli, koszów, naczyń kuchennych it. p. Jest to przemysł stary, mający swoją tradycję. Najsłynniejszymi wyrobami francuskiemi są lalki oraz dziecinne instrumenty muzyczne. Głównemi rynkami zbytu dla zabawek francuskich są: Belgja, Anglja i Stany Zjednoczone. Obecnie wskutek silnej konkurencji niemieckiej w Belgji eksport francuski zwrócił się na rynki Ameryki Południowej. Import zabawek do Francji jest coraz mniejszy i pierwszą w nim zajmują pozycję Niemcy, dalej idzie Czechosłowacja, Japonja i Stany Zjednoczone.
Wpływ wojny na przemysł zabawkowy w Anglji zaznaczył się w pewnych zmianach w dotychczasowych metodach i typach produkcji. Wpłynął na to kryzys, przez jaki angielski przemysł zabawkarski przechodził w okresie powojennym wskutek zbyt konserwatywnych metod produkcji. Przemysł ten został obecnie zmodernizowany i aczkolwiek zmniejszyła się produkcja, obecnie ma większe szanse rozwoju niż przedtem. Wartość wyeksportowanych z Anglji zabawek wynosiła ogółem w 1925 r. 561 tys. fszt. Eksport ten kierowany był przedewszystkiem do Stanów Zjednoczonych i kolonij brytyjskich. Anglja w dalszym ciągu jest największym eksporterem zabawek w Europie. Największym dostawcą zabawek na rynek angielski są Niemcy, następnie Stany Zjednoczone, Japonja i Francja. Wartość ogólna importu tego artykułu w 1925 r. wynosiła około 2‘5 miljn. fszt. Przemysł zabawkowy angielski cierpi również z powodu silnej konkurencji innych krajów. Wartość rocznej produkcji zabawek w Czechosłowacji oceniana jest w przybliżeniu na 1 miljn. doi. Z tego około 60% podlega eksportowi. Przemysł czeskosłowacki jest przeważnie ludowy i chałupniczy, podobnie jak w Japonji, pracuje jednak pod kierunkiem wybitnych artystów i cieszy się wielkiem poparciem Rządu. Głównemi rynkami zbytu dla zabawek czeskosłowackich są: Stany Zjednoczone, Anglja i Niemcy. Import tego artykułu do Czechosłowacji jest nieznaczny. W innych krajach przemysł zabawkowy pracuje wyłącznie na pokrycie zapotrzebowania rynku wewnętrznego. Przedruk z czasopisma: „Przemysł i Handel".
T. N.