SWOJSKIE CECHY MEBLARSTWIE

WŚRÓD rzeczy użytkowych, niezbędnych w życiu codziennem człowieka, najmniej charakteru swojskiego wykazują meble. Jest to rzeczą zrozumiałą, gdyż zastosowanie form i praktyczność sprzętów wypróbowano na podstawie wiekowych doświadczeń, zawsze prawie w związku ze stylem danej epoki. Międzynarodowy typ mebla wytworzyła moda i jednakie wymagania fizycznej struktury człowieka. Wysiłki nadania meblom piętna narodowego zawsze i wszędzie napotykały opór, wynikający z przeznaczenia ściśle określonego w wymiarach przedmiotu. Sztuczne naginania konstrukcji i ekscentryczne zespolenie form dawało zawsze przemijające i nikłe rezultaty. Je dynie strona dekoracyjna jak obicia, rzeźby itp., podkreśla niekiedy charakter narodowy. Ten sam objaw zauważyć się daje w sztuce ludowej. Wybitną niekiedy odrębność sprzętów ludowych jedynie podkreśla zdobienie, tak charakterystyczne dla poszczególnych narodów, konstrukcja natomiast stołka, kredensu, kołyski itp. zawsze wynika z właściwości materjału i nie wiele odbiega od ogólnego typu. 

Stosowanie ludowych motywóww meblach wielkomiejskich wykazało przykłady odstraszające. Mamy tu na myśli także modne do niedawna meble zakopiańskie w salonach mieszczańskich. Manja ta na szczęście przemija i nie ośmiesza już banalnych mieszkań urządzonych w „stylu“ zakopiańskim. Nawoływanie do swojskości w tworzeniu mebla należy rozumieć jako dążność do rodzimej produkcji opartej na własnych wzorach.

Z chwilą gdy pomysł będzie bezpośrednim objawem twórczości – tem samem sprzęt będzie swojskim. Zerwać więc należy z kopjowaniem wzorów obcych i unikać powtarzania minionych przykładów z dawnych epok. Najlepiej obecnym wymaganiom odpowiadają uproszczone meble z krakowskich prywatnych mieszkań, których reprodukcje w „Rzeczach Pięknych*' umieszczamy. 

St. Strojek, architekt