Ostatnio oglądane
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Ulubione
Zaloguj się aby zobaczyć listę pozycji
Nr 15.
Racz. wyd. 2 Nr 42 c.
S. G. Popiersia Karola IX i Henryka Wal. ku sobie zwrócone, napis wokoło: CAROLUS IX GALIA HENRICUS POLOCRISS INVIC R R (Carolus IX galliarum, Henricus polonorum chrisstianissimi invictissimi reges).
S. O. Popiersie Katarzyny, twarz z lewej strony, napis wokoło: CELEB KA REG HENR II UX FRANC ET CAROL REGMATER (Celebris Katharina regis Henrici II uxor, Francisci et Caroli regum mater).
Średnica 0,037 m. Waga w brązie 21,7 grm. Brąz. świeżo bity w m. Zb.
Nr 16.
S. G. Jak wyżej Nr 15.
S. O. Popiersie Katarzyny, twarz z lewej strony, napis wokoło: KATHARI REGIN HENRI II UXOR FRANCIS ET CAROL REGUM MATER
Średnica 0,039 m. Waga w brązie 23,2 grm. Brąz. św. bity w m. Zb.
Strona odwrotna tych dwóch medali z popiersiem Katarzyny Medicis, była użytą i do wielu innych wyobrażonych w dziele Tres. de Numis. pl. XVII 6, pl. XVIII 1 i 2, pl. XXI 3, pl. XXII 7; których tu bliżej nie opisujemy, gdyż są czysto francuzkie. Katarzyna z Medyceuszów urodziła się dnia 13 Kwietnia 1519 r. była córką Wawrzyńca II Księcia Urbino i Magdaleny hrabianki de la Tour. Wujem jej był Papież Klemens VII, za jego też staraniem zaślubiła roku 1533 Henryka Księcia Orleanu, który później jako Henryk II panował we Francji. Była matką trzech królów francuzkich (patrz medal Nr 19), którzy po sobie panowali, lecz właściwie od śmierci męża która d. 10 Lipca 1559 r. nastąpiła, powiedzieć można iż ona rządziła Francją. Zmarła 5 Stycz. 1589.
Nr 17.
S. G. Popiersie Henryka Walezego w zbroi z wieńcem na głowie, twarz z lewej strony, napis wokoło: HENRICUS III D G FRANCOR ET POL REX 1578.
S. O. Trzy korony przedzielone dwiema związanemi gałązkami palmową i oliwną, napis wokoło: MANET ULTIMA COELO (ostatnia czeka w niebie).
Średnica 0,037 m. Waga w brązie 20,97 grm. Brąz. św. bity w m. Zb.
Dwie korony niżej umieszczone oznaczają polską i francuzką, które król Henryk za życia nosił, trzecią zaś obiecuje mu autor medalu w niebie. Racz. Nr 43 zamieścił podobny, tylko bez roku i gałązek, według Lucka str. 258. Niniejszy jest świeżego bicia stęplami w mennicy paryzkiej dochowanemi. W dziele Trés. de Numis. znajdują się jeszcze trzy odmiany tego medalu.
Pierwsza pl. XXII, 2, przedstawia na S. G. popiersie Henryka z prawej strony, z rokiem 1577 pod tymże, napis wokoło: HENRICUS III D G FRANCOR REX S. O. trzy korony z których najwyższa otoczona 7 gwiazdami, powyżej w obłokach wije się wstęga z napisem MANET ULTIMA COELO, u dołu w półkolu ten sam napis powtórzony. Średnica 0,034 m.
Druga pl. XXII 3, na S. G. to samo popiersie z r. 1578 które przedstawia fotografia, S. O. zaś ta sama co pl. XXII, 2. Średnica także tylko 0,034 m. co ztąd pochodzi, że rycina sposobem Collasa robiona była na odlewie.
Trzecia odmiana pl. XXIII, 2, ma na S. G. popiersie nagie Henryka, twarz z prawej strony, na głowie wieniec, napis w około: HENRICUS III D. G. FRANCORUM. ET. POLO. REX, S. O. przedstawia u góry trzy korony, u dołu 3 lilie, w środku monogram H. T. (Henricus tertius) i dwie gałązki wawrzynu i palmowa. Średnica 0,032 m.
Sądząc po kształcie liter, służyły tu za wzór odlewy z medali współczesnego panowaniu bicia.
Nr 18.
S. G. Stół na którym kompas, za nim krzyż i ster, na krzyż złożone, wokoło napis: ARS IUS GUBERNAT (sztuka rządzi prawem).
S. O. Geniusz trzymający 2 korony, noszony na rękach, pod spodem napis FELICITAS, ta sama co na medalu Racz. Nr 41.
Średnica 0,040 m. Waga w srebrze 20,9 grm. ze zbioru J. z M. hr. Starzyńskiej, bity świeżo w srebrze w mennicy paryzkiej.
Legenda strony głównej tego medalu jest anagramem nazwiska kardynała, który był kanclerzem Francji, Renatus Biragus. Oprócz opisanego w Racz. medalu z napisem FELICITAS, istnieje także ze stroną gł. mającą popiersie w zbroi, twarz z prawej strony, głowę w laurze, pod popiersiem 1577, wokoło zaś obwód perłowy i napis: HENRICUS. III. D. G. FRANCOR. ET. POL. REX. Na samym dole A, znak mennicy paryzkiej.
Nr 19.
Racz. 2 wyd. Nr 42 a, tylko S. G.
S. G. Popiersia: Franciszka II z wieńcem na głowie, twarz z prawej strony. Karola IX z wieńcem na głowie, twarz z prawej strony. Henryka III z wieńcem na głowie, twarz z lewej strony; w trójkąt ustawione, napis wokoło: FRANCISC II CAROL IX REGES GALL HENRIC III GALL ET POL REX
S. A. Popiersie Katarzyny, twarz z prawej strony, napis wokoło: CATHAR HEN II UXOR FRAN II CAROL IX ET HEN III REG(um) GALL (iae) MAT (er) PllSS (ima).
Średnica 0,058 m. Waga w brązie 83,5 grm. Brąz. świeżo bity w m. Z.
W dziele Trésor de Numismatique et de glyptique tenże sam medal zamieszczony na tab. XX Nr 6.
Nr 20.
Racz. wyd. 2 Nr 43 a.
S. G. Pod koroną królewską tarcza przedzielona na dwie części; na jednej półtorej lilji (herb Francji), na drugiej tarcza ukoronowana z herbami Francji i Lotaryngji, napis wokoło: LOISE P L G D D R DE FRAN ET DE POLOG (Louise par la grace de Dieu Reine de France et de Pologne).
S. A. Wieniec złożony w ósemkę, w każdej połowie jest pióro strusie, w odcinku 1576, napis wokoło: AMOR. AEQUAT. AMANTES (Miłość równa kochających).
Średnica 0,028 m. Waga w mosiądzu 4,50 grm. Mosiężny dawnego bicia w m. Zb.
Ludwika królowa francuzka i polska, była córką Mikołaja z Lotaryngji księcia Mercoeur, hrabiego Vaudemont i Małgorzaty d’Egmont, urodziła się d. 30 Kwietnia 1553 r. Zaślubiła Henryka Walezego 15 Lutego 1575 r., zmarła zaś bezpotomnie d. 29 Stycznia 1601 r. Medalik niniejszy należy do tak zwanych Jettonów wybijanych i rozrzucanych z powodu wielkich uroczystości, że to nie mogło być z powodu zaślubin królewskich jak pisze Racz., okazuje data rokiem późniejsza. Posiadam także odmianę tego medalika, gdzie na Str. Gł. napis: LOISE P L G D D R DE FRAN ETPOL średnica, waga i kruszec ten sam.
Nr 21.
Racz. wyd. 2 Nr 42 b.
S. G. Popiersie króla w zbroi, z wieńcem na głowie, twarz z prawej strony, napis wokoło: HENRICUS III D G FRANCOR ET POL REX Pod popiersiem rok 1574
S. A. Popiersie Katarzyny z Medyceuszów, twarz z lewej strony, napis wokoło: KATH HENR II UX HENR III FRAN ET POL REG MAT AUGU (Katarzyna Henryka II. żona, Henryka III. Francuzów i Polaków króla, matka uwielbiona).
Średnica 0,042 m. W zbiorze Wład. hr. Morsztyna.
Odmian medali Henryka Walezego powstających przez rozmaite połączenie istniejących stępli, znajdzie się zapewne daleko jeszcze więcej. Mennica paryzka bowiem posiada dużo stępli współczesnych, a w braku takowych ma także wypukłe pierwotne rzeźby na stali, któremi się dopiero wklęsłe stęple nabijają. Że zaś chętnie obstalunki przyjmuje, i niezbyt skrupulatnie prawdy historycznej pilnuje, natrafiamy często połączone dwie strony medali, które pierwotnie dla siebie przeznaczone nie były.
Nr 22.
S. G. Popiersie Henryka Walezego w zbroi rzeźbionej z wieńcem na głowie, twarz z prawej strony, napis wokoło: HENRICUS III D G FRANCORUM ET POL (onorum) REX . Pod popiersiem floresy.
S. O. Popiersie Katarzyny jak Nr 21.
Średnica 0,042 m. Waga w brązie 37,1 grm. Brąz. świeżo bity w m. Zb.
Wyobrażony w dziele Trésor de Num. pl. XX. 4. Ta sama S. G. służyła do medali opisanych u mnie pod Nmi 23, 24, 25, 26 i 30. W powyższem dziele znajduje także S. G. tego medalu połączoną z S. G. medalu na ustanowienie orderu Śgo Ducha pl. XXIII. 6, u mnie Nr 32.
Nr 23.
S. G. Popiersie Henryka jak Nr 22.
S. O. Popiersie Ludwiki żony Henryka Walezego, twarz z lewej strony, napis wokoło: LODOICA LOTARAENA REGINA FRANC Pod popiersiem floressy.
Średnica 0,042 m. Waga w brązie 38,0 grm. Brąz. świeżo bity w m. Zb.
Wyobrażony w dziele Trésor de Num. pl. XXI, 8. S. O. tego medalu służyła także do Nru 27.
Nr 24.
S. G. Popiersie Henryka jak Nr 22.
S. O. Henryk Walezy na koniu w stroju starożytnym, prawą ręką wskazuje przed siebie, napis wokoło: IMAGO TALIS ALEXADRI TIGRIN SUPERANTIS (Oto wyobrażenie Alexandra Tygr przebywającego).
Średnica 0,043 m. Waga w brązie 29,5 grm. Brąz. świeżo bity w m. Zb.
W dziele Trésor de Num. pl. XXI 9, wyobrażenie tegoż medalu, lecz zapewne z odlewu współczesnego wykonane, ma średnicy tylko 0,031 m. Podobny dawnego bicia w katalogu RSt. Reichla tom VII Nr 401, oba mają pod popiersiem rok 1579.
Nr 25.
S. G. Popiersie Henryka Walezego jak Nr 22.
S. O. Henryk Walezy na koniu jak Nr 24, i napis ten sam, tylko nie zajmuje miejsca pod koniem.
Średnica 0,043 m. Waga w brązie 28,3 grm. Brąz. świeżo bity w m. Zb.
Ta sama S. O. służyła do medalu Nr 27.
Nr 26.
S. G. Popiersie Henryka Walezego jak Nr 22.
S. O. Całe pole medalu podzielone średnicą na 2 półkola, na jednem dwoje rąk sobie podanych wychodzi z obłoków, pod któremi głoski F. H. (fides Henrici, opieka Henryka?); na ziemi widzimy miasto murami obronne, z którego mnóstwo ludu na przyjęcie rycerzy wychodzi, napis: HAEC CVNCTIS (te (łaski) dla wszystkich). Na drugiem półkolu: dwoje rąk wychodzi z obłoków, z tych jedna sypie kwiaty z rogu obfitości, druga z kaletki rozrzuca pieniądze na lud u dołu zebrany. Pod obłokami L. R. (Liberalitus Regia, szczodrobliwość królewska), napis HAEC MULTIS (te dla wielu).
Średnica 0,046 m. Waga w brązie 58,5 grm. Brąz. świeżo bity w m. Zb.
Medal ten bez daty według autorów francuzkich, wybitym został w końcu panowania Henryka, mianowicie na pokój udany z d. 21 lipca 1588 r. z księciem de Guise zawarty (Trés. de Num. pl. XXIII 8). W Katalogu licytacyjnym zbioru Leona Mikockiego Nr 680, podobny medal z rokiem 1588 pod popiersiem, dawnego bicia w srebrze, złocony, wagi 2 ½ łuta wied.
Nr 27.
S. G. Popiersie Ludwiki żony Henryka jak Nr 23.
S. O. Henryk Walezy na koniu jak Nr 25.
Średnica 0,042 m. Waga w brązie 25,2 grm. Brąz. św. bity w m. Zb.
Nr 28.
S. G. Popiersie Katarzyny jak Nra 21 i 22.
S. O. W wieńcu laurowym napis w 7 wierszach: FOEDERECUM HELVETIIS ET RAETHIS RENOVATO (Związek ze Szwajcarami i Rhetami odnowiony). Pod wieńcem MDLXXXII (1582).
Średnica 0,042 m. Waga w brązie 31,2 grm. Brąz. św . bity w m. Zb.
W roku 1582 posłowie Szwajcarji i Lig gryzońskich przybyli do Paryża dla wznowienia pokoju, na tę więc pamiątkę medal niniejszy wybito. Istnieje także z popiersiem Henryka (Trés. Num. pl. XXIII 5), gdzie pod popiersiem rok 1579.
Nr 29.
S. G. Popiersie Henryka z r. 1574 jak Nr 21.
S. O. Popiersie mężczyzny w todze futrem oblożonej, twarz z prawej strony, napis wokoło: RENATUS BIRAGUS FRANCIAE CANCEL (larius). Pod popiersiem 1577
Średnica 0,043 m. Waga w brązie 34,9 grm. Brązowy św. bity w m. Zb.
Réne de Birague urodzony w Medyolanie 8 lutego 1507 r., umarł w Paryżu 24 listopada 1583 r. Pochodząc ze znamienitej rodziny włoskiej, z powodu stosunków politycznych musiał się uciec do Franciszka Igo, który wkrótce umieścił go w parlamencie paryzkim, używał do rad i ważne dawał mu polecenia. Karol IX wyniósł go na kanclerstwo 1573 r., został kardynałem 1578 r. Miał taką przewagę nad Henrykiem III, iż nie pozwolił mu oddać księżnie Sabaudyi trzech miast, na co się Walezyusz poprzednio był zgodził. Stronę jego dobrą uświetnioną przydomkami szlachetności, rozumu, nauki it.d., opisał arcybiskup z Bourges, Renaud de Beaume, w broszurce p.t. Oraison funébre de Réné, cardinal de Birague, éveque de Lavaur etc. 1583 Paris.
Nr 30.
S. G. Popiersie Henryka Walezego jak Nr 22.
S. O. Popiersie kardynała Birague kanclerza Francji jak Nr 29.
Średnica 0,043 m Waga w brązie 34,9 grm. Brązowy św . bity w m. Zb.
Nr 31.
S. G. Popiersie Henryka III w zbroi, z wieńcem na głowie, napis wokoło: HENRICUS III DG FRANCORUM ET POL REX, pod popiersiem 1577.
S. O. Jeździec na koniu w lekkiej zbroi z prawej strony, napis wokoło: TALIS ALEXANDRI MUNDUM MODERANTIS IMAGO (taki był obraz Alexandra świat urządzającego).
Średnica 0,034 m. Waga w srebrze 9,1 grm. Sreb. dawnego bicia w m. Zb.
Medal ten należy do rzadszych, gdyż stęple nie dochowały się w mennicy paryzkiej, niema go też w dziele Trésor de Num., natomiast inny tejże wielkości i z tegoż roku z odmianą w napisie: Mundum superantis, zam. Moderantis. Pochlebstwo porównywające Henryka Wazego do Alexandra Wielkiego było po części tem powodowane, że Henryk za młodu nosił imie Alexandra, które dopiero później matka zmieniła.
Nr 32.
S. G. Henryk III na tronie w ubiorze wielkiego mistrza orderu Śgo Ducha; przed nim klęczy nowo-mianowany kawaler orderu, i składa przysięgę kładąc rękę prawą na księdze trzymanej przez mistrza ceremonji stojącego po prawej stronie króla, zaś wielki podskarbi stojący po lewej odczytuje rotę przysięgi. Nad głową króla Duch Śty w postaci gołębia, z którego rozchodzą się promienie liljami posiane, u dołu w odcinku 1579, napis wokoło: IN TE VERE CHRISTUS (Chrystus Pan jest rzeczywiście w tobie).
S. O. W wieńcu laurowym napis w 9 wierszach: HENRI | III DECE NOM | ROY DE FRAN ET | DE POL AUTHEUR | ET SOUVERAIN | DE LORDRE DES | CHEVALIERS DU S ESPRIT| 1579
Średnica 0,042 m. Waga w brązie 29,1 grm. Brązowy bity w m. Zb.
Medal ten wybito na pamiątkę ustanowienia orderu Śgo Ducha, co w grudniu 1578 r. miało miejsce. Istnieje także medal mający na S. G. popiersie Henryka jak Nr 22, na S. O. zaś znajduje się S. G. niniejszego medalu, (Trésor de Num. pl. XXIII 6).
Nr 33.
S. G. Popiersie Henryka III w zbroi, na której łańcuch orderu Śgo Ducha, na głowie wieniec, twarz z prawej strony, napis wokoło: HENRI III ROY DE FRAN ET DE POLOG
S. O. Napis w 8 wierszach: 62 ( NE 1551 | SUCCEDE 1574 | INSTITUTION DE L’ORDRE | DU SAINT ESPRIT 1578 | MORT 1589 | TROISIEME RACE | DU 11 AU 10 DEGRE
Średnica 0,032 m. Waga w brązie 13,3 grm. Brązowy bity w m. Zb.
Nr 34.
Racz. wyd. 2 Nr 41 a.
S. G. Popiersie Henryka III w zbroi bogato rzeźbionej, na głowie ma wieniec, a twarz z prawej strony, na piersiach order Śgo Ducha, napis wokoło: HENRI III ROI DE FRANCE ET DE POLOGNE, pod popiersiem: CAQUE F. 1835.
S. O. Napis w 15 wierszach: HENRI III. | 62eme. ROI. | FRERE DE CHARLES IX. | NE 1551. | ROI 1574. | ETATS DE BLOIS 1577. | INSTITUTION | DE L’ORDRE DU ST. ESPRIT 1578. | LIGUE DES CATHOLIQUES | ET DES HUGUENOTS 1585. | BATAILLES DE COUTRAS | ET D’AUNEAU 1587 | JOURNEE DES BARRICADES | 1588. | MORT 1589.
Średnica 0,052 m. Waga w brązie 57,7 grm. Brązowy bity w m. Zb.
Medal niniejszy równie jak poprzedzający nie jest współczesny, i należy do tak zwanych Suit Królów, istnieje ich zapewne daleko jeszcze więcej.
Nr 35.
S. G. Popiersie Henryka III w zbroi i płaszczu, z wieńcem na głowie, twarz z prawej strony, napis wokoło: HENRICUS PIUS D G FRANCORUM ET POL REX
S. O. Na czworograniastym ołtarzu serce ukoronowane w płomieniach, wyżej rozstąpione promieniste obłoki, przy podstawie naczynie do święconej wody, na ołtarzu napis: COR REGIS IN MANU DEI (Serce króla w ręku Boga). Po obu stronach ołtarza dwaj księża, napis wokoło: C B PIIS MANIBUS DOMINI SUl (C B pobożnym zwłokom Pana swego), u dołu w odcinku 1627
Średnica 0,034 m. Waga w brązie 16,2 grm. Brązowy bity w m. Zb.
Medal niniejszy datą należy do panowania Zygmunta IIIgo, by jednak całości nie przerywać, tutaj pomieszczony został; autorowie francuzcy domyślają, się iż wybić go kazał wierny sługa królewski Karol Benoise, którego też zapewne głoski C. B. oznaczają.
On to po zamordowaniu Króla zajął się przeniesieniem zwłok do kościoła w Saint Cloud.