O ISTOCIE PLAKATU

Zostawmy na boku stronę czysto-propagandową plakatu, mówiącą nam np., że „Oprawy książek Jahody są najciekawsze“, że „Budynie-Luba-najlepsze”, lub że „Szopka grana w Muzeum Przemysłowem w Krakowie posiada nowe tańce i dekoracje”, i mówmy na łamach Rzeczy Pięknych o plakacie tak, jak go rozumieją twórcy jego, przemysłowiec i plastyk. Nowoczesny przemysłowiec wie bardzo dobrze, że plakat jest jego własnym głosem rozlegającym się w nie mającej granic przestrzeni, przemawiającym bezpośrednio do konsumenta celem zwrócenia uwagi na towar, uwagi z efektem pozytywnym. Dzisiejszy artystaplastyk przekonał się, że sztuka nowoczesna musi być bardziej związana z życiem, niż kiedykolwiek indziej. Idąc więc z prądem czasu, stawia swój talent i swoje umiejętności bardziej niż kiedykolwiek do dyspozycji świata go otaczającego, zewnętrznego. O kres pojęcia „sztuka dla sztuki“ bezpowrotnie zdaje się zaginął, gdyż plastyk przetrawiający eksperymenty twórcze w sztuce ostatnich kilkudziesięciu lat doszedł do przekonania, że sztuka, która jest szczytem wysiłku intelektualnego człowieka, musi być związana z życiem tak ściśle, jak człowiek najdoskonalszy twór świata, najbardziej i najściślej związany jest z wszelkiemi przejawami życia. Powyższe rozumowanie o dzisiejszej sztuce nowoczesnego plastyka, obowiązuje go jednakże, a obowiązek ten wyraźmy w słowach „sztuka przez życie dla życia“. Takiego ujęcia rzeczy spodziewa się także przemysłowiec od plastyka, polecając wykonać mu plakat. Podając mu cechy charakterystyczne towaru oraz sposób reagowania na te cechy przez konsumenta, daje mu materjał wyczerpujący i inicjatywę, z której artystaplastyk winien stworzyć plakat. Inicjatywy w karby ująć nie można; uprzytomnijmy sobie jednakże, że plastyk dając zasadniczej myśli przemysłowca formę i barwę, musi się liczyć z tem, żeby urzeczywistnienie myśli było jasne i proste, szybko i bez wysiłku zrozumiałe. Literatura plakatu powinna zatem zdążać zawsze do celu właściwego, do istoty rzeczy reklamowanej. Powinna być przedewszystkiem zrozumiałą dla konsumenta, któremu to towar swój chce przemysłowiec sprzedać. Dobrze pojęty plakat przemawia do szerokich mas bez aroganckiej wrzawy, lecz mówi głośno i wyraźnie. Mając na uwadze, że czas to pieniądz, że przystawanie na ulicy tamuje ruch i naraża przechodniów na niebezpieczeństwo przejechania, przeładowany treścią plakat byłby niecelowy. Dzisiaj już w Polsce traktuje się plakat poważnie. Przemysłowiec uznaje go jako ważną pomoc ekonomiczną, plastyk widzi w nim nowe pole do twórczości, a współpraca obydwóch stwarza plakat o istotnych wartościach. Niedalekie są czasy, kiedy plakat nie będzie ani obrazem, ani też tylko plamą dekoracyjną lecz przemawiać będzie do nas istotną swą cechą, głosem ulicy, na której przelewa się przyspieszone tętno nowoczesnego życia.