OPAKOWANIE JAKO NOWA GAŁĄŹ ZDOBNICTWA

Opakowanie towaru używkowo-spożywczego, czy to w formie owinięcia, kartonika, czy też nalepki, zaczyna w ostatnich czasach grać ważną rolę nietylko w handlu, gdzie jest przejawem wybitnie praktyczno-reklamowym, lecz także w zdobnictwie. Mało się u nas zwraca uwagi na to, że przez estetyczne opakowanie towaru uczymy poniekąd patrzeć na sztukę szerokie masy, zapomina się, że właśnie wyrobienie poczucia piękna również w szerszych sferach jest podłożem do zrozumienia sztuki tak zwanej “czystej”. 

W pierwszej linji powinien to zrozumieć przemysłowiec, w którego ręku przedewszystkiem leży możność podania towaru konsumentowi nietylko praktycznie-reklamowo, lecz także zdobniczo poprawnie. Przemysłowiec winien zrozumieć, że poza czysto praktycznemi względami opakowania ważną jest i strona artystyczna, zwłaszcza przy towarze używkowospożywczym. Idąc za nowoczesnemi sposobami szukania zbytu na swój wyrób, uświadomionym jest każden przemysłowiec, że kupiec, któremu bezpośrednio sprzedaje swój towar, jest tylko pośrednikiem i że kupcowi poza najkorzystniejszemi warunkami czysto materjalnemi, t. zn. kredytowemi, powinien sprzedaż konsumentowi jak najwięcej ułatwić. Ułatwienie to wyraża się w reklamie, a dzisiejsze nowoczesne opakowanie towaru ma w sobie większą część czynników reklamowych. Zupełnie bowiem zrozumiałą jest rzeczą, że konsument, wszedłszy do sklepu, z zdecydowaną myślą poczynienia zakupów, oszołomiony ilością nagromadzonego towaru, wybierze to, co zwabi go swoją szatą zewnętrzną. Jeżeli ta szata zewnętrzna poza pierwszem silnem kolorystycznem wrażeniem przemówi także do jego sentymentu, tem bardziej jest zdecydowany na wybór rzeczy, które najbardziej nęcą jego oczy i poczucie.

Jako przykład z życia wypada zaznaczyć to, że właśnie w ten sposób postąpili przemysłowcy niemieccy, kiedy to w czasach ubiegłej wojny światowej, czując się panami w „Gouvernement Warschau”, zaczęli szukać zbytu na swoje wyroby. Sprzedawany przez siebie pewien artykuł spożywczy, stroili w szatę, działającą na sentyment szerokich mas, mianowicie podawali towar w opakowaniu w stylu swojskim, t. zw. „ludowym”.

Uprzytomnijmy więc sobie pewne zasady, na których winno powstać opakowanie towaru. Pierwszym decydującym pod każdym względem czynnikiem jest założenie materjalne. Przemysłowiec jasno powinien sobie z tego zdawać sprawę, czy towar przez niego wytwarzany wytrzymuje w kalkulacji opakowanie drogie czy tanie, czy jest towarem luksusowym, czy też codziennego użytku, czy jest przeznaczony dla konsumenta, liczącego swoje wydatki na złote czy też na grosze. Tak samo składniki organiczne artykułów, które najlepiej zna przemysłowiec, dyktują w wielkiej mierze charakter opakowania. Naprzykład owinięcie czekolady w papier pergaminowy lub też w staniol i jeszcze w papier zwykły, zależnem jest od zawartości tłuszczu. Tak samo zawartość tłuszczu decyduje o tem, czy biszkopt można przechowywać bezpośrednio w kartoniku, czy też owinięty w papier parafinowany. Mamy więc dowód, że o materjale, mającym być użytym na opakowanie, decyduje producent towaru. Jeżeli pójdziemy za naszą myślą przewodnią, że opakowanie jest elementem zdobniczym, to znów zrozumiemy określenie przemysłowca: „chcę mieć opakowanie ładne“. Butelka szampana „w martwej naturze” bogatego bufetu wykwintnej restauracji, powinna być efektownym motywem, tak samo kartonik cukierków w rączkach pięknej, wytwornej damy nie powinien razić brakiem kultury i smaku artystycznego. Wychodząc z założenia, że w każdej sztuce, a przedewszystkiem w sztuce t. zw. stosowanej, przeznaczenie i cel dyktuje charakter i styl twórczości, zrozumiemy, że przy tworzeniu opakowania łączność pomiędzy przemysłowcem i artystą winna być jak najściślejsza. Zbliżenie wzajemne spotyka trudności często w tem, że temperament artysty, a zwłaszcza takiego, który pracuje dla reklamy i z tego powodu żyje nerwowem życiem naszego stulecia, trudno się nagina do zupełnie zrozumiałych zasad przemysłowca. Przekonałem się jednakże z własnego doświadczenia, że rozsądny kompromis jednej i drugiej strony, kompromis nie czyniący ujmy dobrym chęciom przemysłowca i artysty, doprowadza do celu i daje opakowanie pod każdym względem celowe i tem samem piękne.