„TU ŚMIERĆ”. OBOZY III RZESZY

Ekspozycja stanowi kompendium wiedzy na temat różnego typu niemieckich obozów od momentu dojścia Adolfa Hitlera do władzy w 1933 r. do zakończenia II wojny światowej w 1945 r.

Obozy były częścią narodowosocjalistycznej polityki wymierzonej w rzeczywistych lub wyimaginowanych wrogów państwa i narodu niemieckiego. Zaliczano do nich przeciwników politycznych, osoby uważane za aspołeczne, kryminalistów, osoby nieheteronormatywne, Romów i Sinti, Żydów oraz Badaczy Pisma Świętego. Jako pierwsze naziści zakładali obozy koncentracyjne i pracy. Ich zadaniem było maksymalne wykorzystanie więźniów jako darmowej siły roboczej, ich izolacja oraz eksterminacja przez morderczą pracę i tragiczne warunki bytowe. Na podległych terytoriach Niemcy wprowadzili obowiązek pracy dla ludności nieżydowskiej oraz przymus pracy wobec Żydów. Przez cały czas istnienia III Rzeszy utworzono na jej ziemiach oraz na terenach okupowanych 27 obozów koncentracyjnych głównych i 1100 podobozów. Na wystawie zaprezentowano cztery wybrane obozy koncentracyjne: Dachau – który powstał w 1933 r. jako wzorcowy, Ravensbrück – obóz kobiecy, Auschwitz-Birkenau – największy oraz Majdanek – pierwszy zlikwidowany latem 1944 r. jeszcze w czasie działań wojennych. W latach 1939–1945 Niemcy stworzyli kilkanaście tysięcy obozów jenieckich (stalagów i oflagów), w których więziono żołnierzy z około 30 różnych krajów. Jednym z celów działań wojennych było zdobycie nowej przestrzeni życiowej na wschodzie. Przeprowadzeniu na ogromną skalę przesiedleń zamieszkującej te tereny ludności służyć miały obozy przejściowe. Dzieci i młodzież umieszczano w obozach germanizacyjnych. Ekspozycja opowiada również o polityce nazistów skierowanej przeciw Żydom. Ich zagładzie miały służyć powstające od 1941 r. obozy śmierci (Kulmhof, Bełżec, Sobibór, Treblinka, a także Auschwitz-Birkenau i Majdanek), w których mordowano za pomocą gazu. Wystawa prezentuje, jak likwidowano obozy, jak przebiegało ich wyzwalanie i w jaki sposób karano nazistów za zbrodnie przeciwko ludzkości.

Ekspozycja „Tu śmierć” składa się z 19 plansz, na których oprócz tekstów prezentowane są fotografie historyczne, cytaty z relacji ocalałych, statystyki oraz mapy.

Scenariusz wystawy: Marta Grudzińska, Nadia Sola-Sałamacha
Tłumaczenie: Konrad Szulga
Opracowanie plastyczne: Ewelina Kruszewska
Wersja językowa: polska, angielska
Miejsce: trasa zwiedzania, wzdłuż III i IV pola więźniarskiego
Czas prezentacji: od 24.07.2023 – ...