Samolot myśliwski SU-22

Su-22/Su-20 to eksportowa wersja samolotu myśliwsko-bombowego Su-17, zaprojektowanego w biurze konstrukcyjnym Pawła Suchoja w latach 60-tych w Związku Radzieckim. Jego zadaniem jest wsparcie jednostek lądowych, bombardowanie obiektów oraz niszczenie strategicznych celów naziemnych. Możliwości myśliwskie mają zapewnić Su-22 skuteczną obronę przed atakiem powietrznym przeciwnika oraz niszczenie mniej zaawansowanych celów powietrznych. Samolot Su-22 wywodzi się z konstrukcji samolotu Su-17 i jest jego nieco zmodyfikowaną wersją eksportową. Trafiła na uzbrojenie m.in. Polski, Czechosłowacji czy NRD (Niemiecka Republika Demokratyczna). Aby umożliwić samolotowi przekroczenie prędkości dźwięku, postawiono na skrzydła o zmiennej geometrii. W trakcie lotu na niskich prędkościach skrzydła Su-22 rozsuwają się na bok, zmniejszą kąt skosu skrzydła. Dzięki temu samolot na małych prędkościach charakteryzuje się lepszymi osiągami i parametrami pilotażowymi. Gdy prędkość wzrastała, kąt skosu skrzydeł jest stopniowo zwiększany, co umożliwia osiąganie jeszcze większych prędkości. Dzięki temu rozwiązaniu oraz zastosowaniu potężnego silnika Lulka AL-21F3 o ciągu 76,5 kN. Su-22 jest w stanie przekroczyć prędkość dźwięku.

Pierwszy seryjny egzemplarz S-32 wystartował 1 lipca 1969, a w 1970 roku rozpoczęto produkcję samolotu pod nazwą Su-17. W porównaniu z prototypem, wariant seryjny został doposażony w autopilota, uzbrojenie strzeleckie, a także zyskał możliwość przenoszenia kierowanego pocisku rakietowego Ch-23. Wyposażenie samolotu stanowił radiodalmierz SRD-5, celownik ASP-5, system lądowania przyrządowego RSBN-2S i stacja ostrzegawcza Syrena. Generalnie większość wyposażenia pochodziła z Su-7. Wyprodukowano jedynie kilkadziesiąt egzemplarzy tej wersji.

W 1978 roku ukończono prace nad ostatnim wariantem, oznaczonym Su-17M4 (wersja eksportowa Su-22M4). Samolot został wyposażony w radiowy system dalekiej nawigacji RSDN-10, oraz system nawigacyjno-celowniczy PrNK-54 z komputerem Orbita-20-22 umożliwiający automatyczne wyprowadzenie samolotu nad cel i zrzut bomb bez konieczności kontaktu wzrokowego pilota z celem. W trakcie prac nad samolotem stwierdzono, że zanikła jego funkcja myśliwska, w związku z czym zrezygnowano z regulowanych wlotów powietrza i ograniczono prędkość samolotu do 1,75 Ma. Samolot był produkowany w latach 1980–1990 i eksportowany m.in. do Polski, Czechosłowacji, NRD i Afganistanu
Pod swoimi skrzydłami i kadłubem Su-22M4 może przenosić spory arsenał przeznaczony do niszczenia celów naziemnych i powietrznych. Oprócz dwóch działek NR-30 kalibru 30 mm zamontowanych w skrzydłach do samolotu dołączyć można zasobniki strzeleckie z działkiem GSz-23 kalibru 23 mm oraz działkiem SPPU-22-01.

Co ciekawe, Su-22 to najgłośniejszy samolot, który służył w Polskich Siłach Powietrznych. Tuż za nim plasuje się obecnie F-16, a następnie dwusilnikowy MiG-29.