Czołg T-34

T-34 – to czołg średniej konstrukcji radzieckiej produkowany w latach 1941-1958. Następca czołgu średniego T-28. Czołg T-34 został opracowany w biurze konstrukcyjnym Zakładów w Charkowie kierowanym przez Michaiła Iljicza Koszkina pod numerem fabrycznym 183 jako rozwinięcie serii czołgów pościgowych BT-5 oraz BT-7. Wyróżniał się solidnym pancerzem i dużą siłą ognia. W momencie pojawienia się na froncie II wojny światowej stanowił on najnowocześniejszy i najlepszy czołg świata. Początkowo produkowany w Charkowskiej Fabryce Parowozów im. Kominternu, był podstawą uzbrojenia radzieckich sił pancernych w latach 1941 – 1945. Do końca 1945 roku wyprodukowano około 57 tysięcy czołgów T-34: 34 780 oryginalnych T-34 w latach 1940–1944 oraz kolejne 22 599 zmodernizowanych czołgów T-34-85. W latach 1944–1945. Największym producentem była Fabryka nr 183 (UTZ). Drugą co do wielkości produkcji była Fabryka nr 112 (Krasnoje Sormowo) w mieście Gorki. W 1946 zaprzestano produkcji na wielką skalę. Została ona uruchomiona na licencji w Polsce (1951–1955) oraz w Czechosłowacji (1951–1958).

Dzięki swoim cechom Wyróżniał się spośród innych typów czołgów racjonalnie ukształtowanym pancerzem wieży i kadłuba o płytach pochylonych pod dużym kątem, co znacznie zwiększało odporność na przebicie pociskami artyleryjskimi. Armata kalibru 76,2 mm o dość długiej lufie i znacznej prędkości początkowej pocisku była nowością w wozie tej klasy.


Projekt i konstrukcja czołgu były stale modernizowane. Poprawiano jego osiągi i zmniejszano koszty produkcji. Czołg t-34 doczekał się kilku wersji produkcyjnych:
• T-34 – podstawowa wersja czołgu, wyposażona w armatę kal. 76 mm.
• T-34-85 – zmodernizowana wersja czołgu T-34, wyposażona w armatę kal. 85 mm oraz większą wieżę z dwoma włazami.
• T-34-85M – wersja zmodernizowana czołgu T-34-85.

Najgorszą wadą czołgu T-34 podczas II wojny światowej był brak radiostacji, w Armii Czerwonej czołgi były dzielone na „liniowe” i „radiowe”. Te pierwsze miały kierować się obserwacją działań dowódców i polecaniami pokazywanymi przy użyciu chorągiewek. Mimo takich wad T-34 został uznany przez większość ekspertów i specjalistów wojskowych na świecie za najlepszy czołg II wojny światowej. Czołg T-34 miał ogromny wpływ na wynik wojny i dalszego rozwoju światowych czołgów. Jest najbardziej znanym czołgiem radzieckim i jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli II wojny światowej. Był pojazdem pancernym wyprodukowanym w największej liczbie egzemplarzy. W 1996 roku jego nowsza wersja T-34-85 była nadal używana przez 27 krajów na świecie, co wymownie świadczy o jego trwałości.