W białostockiej kamienicy

Kamienica przy ulicy Warszawskiej 37, w której mieści się Muzeum Historyczne, wybudowana została w latach 1910 – 1913 przez fabrykancką rodzinę Lurie. W 1923 roku kupił ją Samuel Hirsz Cytron, dlatego funkcjonowała zawsze jako kamienica Cytronów.

Od 2008 roku Muzeum prowadziło w kamienicy prace konserwatorsko – renowacyjne przywracające dawną świetność elewacji zewnętrznej i oryginalny wystrój wnętrzom na parterze. Wszędzie zastosowano wapienne tynki, a na podstawie przebadanych w laboratorium próbek, została określona autentyczna kolorystyka. W pomieszczeniach muzealni konserwatorzy odkryli, zachowane pod wieloma warstwami farby, malowane ornamenty zdobiące ściany. Dzisiaj te plastyczne dekoracje, mocne zdecydowane kolory ścian i sufitów robią niezwykłe wrażenie. W tak odtworzonych wnętrzach urządzona została stała ekspozycja "W białostockiej kamienicy" pokazująca, jak mieszkali na początku XX wieku bogaci białostoczanie.

Niestety nie zachowały się żadne przekazy ikonograficzne, dokumenty lub inne źródła dotyczące tego budynku. Należało więc z układu pomieszczeń „odczytać” ich pierwotne funkcje. Na parterze trzy pokoje, położone od frontu i rozmieszczone w amfiladzie, stanowiły reprezentacyjną część mieszkania. Dlatego urządzone w nich zostały salony i jadalnia. Pomieszczeniom w głębi kamienicy nadano charakter prywatny.
Prezentowane na wystawie meble, przedmioty użytkowe, fotografie i obrazy stanowią kolekcję tworzoną w Muzeum Podlaskim w Białymstoku od 1949 r. Przedmioty te, w zdecydowanej większości, znajdowały się niegdyś w białostockich domach i mieszkaniach.
Korytarz
Oprócz funkcji komunikacyjnych, spełniał też rolę galerii, co podkreśla intensywna kolorystyka lamperii i oświetlenie. Stolarkę drzwi i szaf, zgodnie z ówczesną modą, ozdobiono mazerunkiem.

Obrazy:

Jan Chrucki, Wędkarz, płótno, olej
Ludwik Grabowski, Raszyn. Grobla historyczna z roku 1809, 1935 r., płótno, olej
Ignacy Pinkas, Pałac, płótno, olej
Kubarski, Pejzaż, płótno, olej
AN, Krajobraz jesienny, płótno, olej
Franciszek Kędzia, Pejzaż włoski, 1913 r., płótno, olej
Salonik bordowy
Przyjmowano w nim gości. Jeśli zaproszeni byli na obiad, to przed przejściem do jadalni, zgodnie z obowiązującą etykietą, tu się spotykano prowadząc rozmowy.

Komplet mebli, Polska, XIX/XX w.
Stół, Wilno, k. XIX w.
Serwantka, Polska, pocz. XX w.
Stolik „karciak”, Polska, k. XIX w.
Kilim, Polska, pocz. XX w.
Tremo z konsolą, Polska, k. XIX w.
Talerz cynowy, Białystok, 1892 r.
Fotografie rodziny Stołeckich, Białystok, k. XIX w.

Jadalnia
Najważniejszym meblem w tym pomieszczeniu był centralnie ustawiony stół. Najczęściej był on rozkładany tak, by mogło przy nim usiąść od 12 do 24 osób.

Stół z 12 krzesłami, Polska, pocz. XX w.
Komplet mebli: kredens, pomocnik z lustrem, otomana, Polska, k. XIX w.
Serwantka, Polska, pocz. XX w.
Zegar szafowy podłogowy, Niemcy, pocz. XX w.
Stolik do robótek, Polska, k. XIX w.
Gramofon, pocz. XX w.

Salonik błękitny
Po obiedzie goście przechodzili do saloniku na herbatę. Tu słuchano muzyki i rozmawiano.

Stół z 6 krzesłami, Polska, XIX/XX w.
Tremo, Niemcy, XIX/XX w.
Pianino Ernst Irmler, Lipsk, k. XIX w.
Kredens, Białystok, XIX/XX w.
Serwantka, Polska, pocz. XX w.
Stolik pod samowar, Rosja, k. XIX w.

Buduar pani domu
W buduarze odpoczywano, poprawiano toaletę, oddawano się lekturze. Tu nie mieli wstępu goście. Umiejscowienie tego pokoju umożliwiało też sprawowanie kontroli nad funkcjonowaniem domu i kierowanie służbą. Boczne wyjście umożliwiało dyskretne udanie się do toalety.

Szezlong, Niemcy. pocz. XX w.
Stolik do robótek, pocz. XX w.
Sekretarzyk, Polska, 2 poł. XIX w.
Toaletka, Polska, pocz. XX w.
Suknia damska, Białystok, ok. 1900 r.
Fotografie, Białystok, pocz. XX w.

Gabinet pana domu
Gabinet był miejscem pracy. Białostoccy przemysłowcy prowadzili swe interesy w kantorach lecz ważnych partnerów przyjmowali w domu. W gabinecie odbywały się też kameralne spotkania towarzyskie.

Sejf, Warszawa, k. XIX w.
Sekretera, Polska, XIX/XX w.
Biurko, Polska, pocz. XX w.
Szafa biblioteczna, Niemcy, k. XIX w.
Komplet foteli, Niemcy, k. XIX w.
Stolik do szachów, Polska, pocz. XX w.
Fotografie, Białystok, XIX/XX w.

piątek - wstęp bezpłatny na wystawy stałe