PSZCZELARSTWO ZE SKANSENEM

W pawilonie pszczelarstwa przedstawiono historię chowu i hodowli pszczół na ziemiach polskich od zarania dziejów po czasy współczesne. Ekspozycja wewnątrz pawilonu została podzielona na trzy okresy: bartnictwo, pasiecznictwo i pszczelarstwo. W każdym z okresów przedstawiono najbardziej charakterystyczne eksponaty. Największą powierzchnię wystawienniczą zajmuje bartnictwo. Na środku pawilonu znajduje się drzewo bartne z dwoma otworami naturalnej wielkości – barcią śniotwą i bezśniotową. Pierwsza położona niżej, otwarta, prezentuje wnętrze barci oraz woszczyny o naturalnej wielkości i odwieszonym na kołku z podłużnych deseczek śniotem. Druga – bezśniotowa położona wyżej, ogacona gałązkami chrustu na zimę i zabezpieczona kłodą ruchomą tzw. samobitnią na niedźwiedzia. Na pniu zawieszono leziwo (sznur wykonany ze skręconego łyka lipowego i konopi) z terenu Puszczy Białowieskiej, za pomocą którego bartnik wspinał się na drzewo. Na ławeczce wpiętej w leziwo umieszczono postać bartnika podczas wybierania miodu. U dołu drzewa ustawiono naczynia do miodu.

Na ścianie zostały przedstawione znaki bartne stosowane w Puszczy Iłżeckiej, Białej i Białowieskiej.Pasiecznictwo było znane w Polsce już w XII wieku, a technika gospodarowania niewiele się różniła od gospodarki bartnej. Okres pasiecznictwa został przedstawiony za pomocą plansz z roślinami zalecanymi do wysiewu w pobliżu pasiek, eksponatami takimi, jak podkurzacze, miotełki z piór, prasy do wosku czy też przyrząd do wyplatania kószek.

Wiek XIX był momentem przełomowym w pszczelarstwie. Wtedy to między innymi udoskonalono techniki hodowli pszczół. W dziale tym zaprezentowano takie eksponaty, jak: prasy i walce do wyrobu węzy, miodarki, podkurzacze mieszkowe, poławiacze pyłku, sprzęt do oznaczania matek pszczelich, uliki weselne oraz odsklepiacze. Uzupełnieniem ekspozycji są plansze z roślinami miododajnymi oraz roślinami stosowanymi w medycynie ludowej.

Wokół pawilonu w jego zewnętrznej części zaprezentowano ewolucję uli pszczelich: począwszy od uli kłodowych, poprzez bezdenki, ule snozowe Dzierżona, ule ramowe do współczesnych. W części plenerowej zlokalizowane zostały ule, które ukazują różnorodność poszczególnych form. Najbarwniejsze i najciekawsze z nich to ule figuralne oraz architektoniczne przedstawiające postacie ludzi oraz zwierząt.

Wystawa została udostępniona w 1994 roku.

/Milena Wieczorek/