Wirydarz klasztorny

Specjalną i wyjątkową ekspozycją plenerową Muzeum jest odtworzony w 2013 roku wirydarz
prepozytury w Cieplicach klasztoru cysterskiego w Krzeszowie.

Wirydarze były najważniejszym miejscem konwentu. Klasztorne dziedzińce ogrodowe
łączyły świat duchowy z ziemskim, dlatego były sercem klasztoru. Zakładano je na planie
kwadratu lub prostokąta. Geometryczny podział i wytyczanie ścieżek miały wymiar
symboliczny i religijny. Były to cztery ścieżki po obwodzie i cztery ułożone osiowo,
schodzące się w środku, gdzie znajdował się punkt centralny, a w nim ustawiano studnię,
rzeźbę, fontannę lub drzewo. Cystersi twierdzili, że wirydarz założony na planie „ad
quadratum” przypominał symbolicznie o czterech rzekach w raju, czterech ewangelistach i
czterech cnotach kardynalnych.

W kwaterach między ścieżkami sadzono krzewy, kwiaty lub zioła. Taki zamknięty ogród,
starannie utrzymany i obsadzony wybraną z góry roślinnością, miał przypominać utracony raj.
Panowała tu cisza i spokój.

Wirydarze klasztorne dały początek późniejszym ogrodom botanicznym.

Cieplicki wirydarz jest jedynym w całej Kotlinie Jeleniogórskiej przykładem takiego założenia ogrodowego.