TAK PRACUJE TKANINA. W ZBIORACH CMWŁ

Punktem wyjścia do wystawy jest kolekcja tkaniny artystycznej Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi. Zarówno historyczne, jak i współczesne prace tworzą dialog wokół tkaniny, pracy, działania i wysiłku w czasie. Odsłaniają skomplikowaną genealogię tkaniny – od rzemiosła po konceptualizm. Ekspozycja, prezentowana w dawnej fabryce włókienniczej zgodnie z rytmem poprzemysłowej przestrzeni, zadaje pytania o wysiłek towarzyszący tworzeniu tekstyliów, relację pomiędzy działaniem konceptualnym a własnoręczną praktyką, a także o oddziaływanie tkaniny jako dzieła sztuki, przedmiotu funkcjonalnego i nośnika wspólnotowości.

Kolekcja Muzeum stanowi repozytorium wiedzy o technikach i materiałach, ale również ideach towarzyszących tkaninie artystycznej. Proponujemy odczytanie skomplikowanych splotów historii tego medium w trzech rozdziałach, w ramach których są zestawione dzieła z różnych okresów. Te rozdziały to: tradycje, projekty, języki.

Przywołujemy ikoniczne prace polskich artystów z lat 60. i 70. XX wieku, by ukazać moment rewolucji, za sprawą której tkanina wyzwoliła się ze ścisłych ram utylitaryzmu i podążyła drogą dalszych przemian. Jednak to tylko jeden z wątków. Tkanina jest tu bowiem pokazana jako ważny element kultury materialnej związany z tożsamością. Narracja wystawy pozwala także skupić się na innych istotnych problemach, np. jak tradycja była wykorzystywana i czytana na nowo przez wieki. Zwracamy też uwagę na ważną rolę momentu uchwycenia idei.

Tkanina to opowieść snuta przez wiele pokoleń twórców. Praca z wykorzystaniem dwóch podstawowych elementów konstrukcyjnych (wątku i osnowy) wyznacza rytm tworzenia nowego organizmu. Jest to początek cyklu, w którym kluczową rolę odgrywa czas – odmierza go każdy kolejny splot, później czas oddziałuje na biologiczną materialność struktury tkanej. Jak żadne inne medium tkanina jest zapisem ruchu rąk, rytmu maszyn, procesu zmian, jakim jest poddana. Stanowi archiwum pracy, a jednocześnie nie przestaje nigdy oddziaływać na przestrzeń i ludzi. Ukazujemy to medium jako pole wiecznego eksperymentu i emancypacji, zarówno w sensie artystycznym, jak i społecznym oraz osobistym.

Tkanina jest w swym charakterze biologiczna. Tak jak nasze ciała, nieustannie pracuje. Podlega fizycznym prawom, jest wrażliwa na upływ czasu, ale i światło. Ze względu na potrzebę szczególnej jej ochrony ekspozycja obwarowana jest długą listą wymogów konserwatorskich, przez co wystawa podlega ciągłym przeobrażeniom. Niezmienne pozostają trzy linie narracji, jednak budujące ich treść prace będą się zmieniać. Wystawa – niczym tkanina – wciąż pracuje.