AUGUSTAS SERAPINAS. SOSNA, ŚWIERK I OSIKA

Galeria Arsenał elektrownia, Białystok

Zespół kuratorski: Post Brothers i Katarzyna Różniak-Szabelska

Podlasie jest jednym z nielicznych regionów Polski, w których zachowało się tradycyjne budownictwo drewniane. Architektura wernakularna znika jednak w ostatnich latach z tutejszych wsi i miast; podobnie dzieje się w sąsiadującej z regionem Litwie. Stare domy niszczeją porzucone, są sprzedawane na drewno lub poddawane przebudowom i modernizacjom. W Białymstoku często płoną, żeby ustąpić miejsca inwestycjom deweloperów. W tym samym czasie podobne budynki trafiają do muzeów i skansenów, gdzie stają się częścią turystycznej marki Podlasia. Mieszkańcy regionu mierzą się z napięciem między intencjonalną destrukcją, naturalną przemianą i przemijaniem a potrzebą zachowania unikalnej lokalnej spuścizny architektonicznej. Stają przed pytaniem, jak uznawać własne ludowe dziedzictwo, nie redukując go do stereotypu romantyzowanej, prostej, wiejskiej przeszłości. Podobnymi problemami w ostatnich latach zajmował się mieszkający w Wilnie litewski artysta Augustas Serapinas.

Jego praktyka artystyczna często wiązała się z nabywaniem i demontażem niechcianych budynków oraz ich przenoszeniem i rekonstrukcją w przestrzeniach przeznaczonych do prezentacji sztuki współczesnej. Rozkładając drewniane konstrukcje na części i rekonfigurując ich elementy, artysta podkreśla praktyczność ich wykonania, mobilność i modułowość. Podobnie jak on, twórcy tych budynków czerpali materiały z najbliższego otoczenia, tworząc proste i funkcjonalne systemy budownicze. Serapinas jest zainteresowany formą, która podąża za funkcją. Cztery czarne kwadraty wycięte ze spalonych dachów, masywna bryła instalacji pokrytej tradycyjnym gontem i geometryczna struktura zbudowana z połączonych ze sobą elementów trzech drewnianych domów zwracają uwagę na dziedzictwo pragmatycznego przedindustrialnego minimalizmu oraz samą materialność sosnowego, świerkowego i osikowego drewna.