Witkacy wspomagany AI

Witkacy wspomagany AI – projekty scenografii, kostiumów i wizerunków postaci dramatów (projekt Instytutu Witkacego)

Projekt zatytułowany "Witkacy wspomagany AI" (traktujemy żartobliwie „AI” jako nową używkę nie znaną W. - adnotował obrazy i rysunki, np. NP20, więc mógłby także adnotować swoje dzieła NAI, czyli bez użycia sztucznej inteligencji) dotyczy wykorzystania generatywnej AI jako pomocy dla reżyserów, dramaturgów, aktorów, scenografów, projektantów kostiumów i inscenizatorów teatralnych. Chcemy przeprowadzić eksperyment z generowaniem za pomocą różnych aplikacji AI wizerunków postaci dramatów, kostiumów, scenografii, wizji scen, rekwizytów, itp., z dramatów Witkacego na podstawie didaskaliów. AI charakteryzuje się tym, że dosłownie interpretuje przekazane opisy ale opiera się na danych, na których została wytrenowana, co wpływa na wyniki. Jednak dosłowna interpretacja zleceń przekazywanych AI sprawia, że można wymusić w generowanych projektach większości istotnych detali opisanych przez autora sztuki.

Obecnie większość inscenizatorów całkowicie ignoruje didaskalia i wskazówki sceniczne autorów sztuk. W przypadku Witkacego, który był nie tylko dramaturgiem, ale też malarzem i rysownikiem, didaskalia są bardzo ważne ponieważ stanowią część całościowej wizji jego poszczególnych sztuk teatralnych. Uważamy, że nim inscenizator sięgnie po swoje własne "genialne" pomysły niech spróbuje zobaczyć jaką oryginalną wizję miał autor. AI traktujemy tu jako narzędzie pomocnicze, jak szkicownik elektroniczny, który bardzo szybko pozwala zobaczyć potencjalne rozwiązania.

W odniesieniu do zaginionych dramatów chcemy przeprowadzić eksperyment polegający na tym, aby użyć AI jako narzędzie do ich rekonstrukcji na podstawie opisu postaci i streszczeń poszczególnych aktów sztuki zachowanych w ocalałych maszynopisach i przedwojennych recenzjach. W ten sposób odtworzono dwa dramaty: Persy Zwierżontowskaja i Tak zwana ludzkość w obłędzie. Teksty oryginalne, za pomocą narzędzi analizy stylometrycznej, porównamy z tekstami wygenerowanymi przez aplikację AI, by przekonać się, na ile sztuczna inteligencja jest w stanie odtwarzać, a może tylko naśladować autora.

Chcemy uzyskać opinię profesjonalistów, czy uważają tego rodzaju narzędzia za pomocne i w jakim stopniu. Oprócz rozmów z ludźmi teatru – teatrałami chcielibyśmy uzyskać od nich systematyczną opinię w formie wypełnionej ankiety dotyczącą przydatności narzędzi AI w procesie twórczy. Taka ankieta została opracowana i przeprowadzona. Uzyskaliśmy ponad 100 odpowiedzi od jej uczestników, wśród których ok. 30% miało już do czynienia z AI w swojej pracy lub wykorzystywało w twórczości.

Postępami w projekcie dzielimy się ze środowiskiem teatralnym i publicznością. Służą temu:

Wystawa w MHK,11-21.12.2024: Witkacy wspomagany AI – projekty scenografii, kostiumów i wizerunków postaci dramatów.
Prelekcja w MHK, 14.12.2024, g. 12.30: Twórczość teatralna Witkacego z AI w tle.
Seminarium edukacyjno-popularyzatorskie on-line, 20.12.2024: Witkacy wspomagany AI – wykorzystanie Sztucznej Inteligencji w procesie twórczym w teatrze – podsumowanie wyników projektu.