Wolnomularstwo na ziemiach polskich. Zasady, historia, współczesność

Wystawa w Willi Sixta przybliża historię ruchu i jego symbolikę, ukazuje poczet najważniejszych wolnomularzy polskich, częściowo prostuje mity i legendy związane z masonerią.

Prezentowana w podziemiach Willi Sixta wystawa zatytułowana „Wolnomularstwo na ziemiach polskich. Zasady, historia, współczesność” – w założeniu organizatora, którym jest współczesne stowarzyszenie wolnomularskie Wielki Wschód Polski – ma charakter popularyzatorski i edukacyjny.
Kuratorem wystawy, autorem scenariusza, inscenizacji i większości fotogramów jest Tomasz Szmagier, fotografik, grafik komputerowy i poligraf, związany z wolnomularstwem od 1994 roku, Wielki Mistrz Wielkiego Wschodu Polski w latach 2011–2015.

Tomasz Szmagier:
Wystawa rozpoczyna obchody 240-lecia powstania Wielkiego Wschodu Polskiego i Litewskiego.
Zawiera plansze z informacjami historycznymi, poczet najważniejszych wolnomularzy polskich, informacje o symbolice i zasadach ruchu. Ilustracją są inscenizacje przybliżające zwiedzającym rytualne życie wolnomularzy. W gablotach pokazana jest polskojęzyczna literatura z XIX i pierwszej połowy XX wieku, przedmioty związane z subkulturą wolnomularstwa.
Osobną częścią narracji wystawy jest wybór grafik i fotogramów inspirowanych wolnomularskim symbolizmem i symbolicznym sposobem postrzegania świata.

Wolnomularstwo to świecki, międzynarodowy, filozoficzno-społeczny ruch ideowy. Wolnomularze zwani też masonami za swój cel uznają doskonalenie się moralne, intelektualne i duchowe oraz szanowanie obowiązujących w stowarzyszeniu zasad.
Istotą wolnomularstwa jest jej inicjacyjny charakter. Nie można do wolnomularstwa się zapisać, nie każdy może zostać wolnomularzem. Powoduje to powstanie tajemnicy inicjacji i dyskretny charakter ruchu. Od początku wywoływało to wielkie zainteresowanie i emocje. Wywodzący się z różnych zawodów masoni byli światłymi i wykształconymi ludźmi, z ogromnym i pozytywnym wpływem na kulturę i sztukę. Mimo to wiedza Polaków o ich działalności opiera się na mitach i teoriach spiskowych.
Wystawa zarysowuje temat. Pokazuje wolnomularstwo jakie jest, częściowo odziera masonerię z maski mitów i legend. Prawda jest często znacznie ciekawsza.

Tomasz Szmagier urodzony w 1958 roku w Gdańsku. Fotografik, grafik komputerowy, poligraf. Studiował astronomię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Przez wiele lat zajmował się fotografią i zabytkami w Polsce, na Ukrainie, Litwie, w Turcji. Brał udział w polskich misjach archeologicznych na Pustyni Nubijskiej w Sudanie, w Syrii, Libanie, Egipcie, Jordanii. Był etatowym fotografem Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w Kairze. Uczył fotografii na Wydziale Konserwacji Zabytków Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Uczestniczył w pracach przy wykonaniu dla Biblioteki Narodowej w Warszawie, faksymiliów polskich zabytków piśmiennictwa m.in. Konstytucji 3 maja czy olbrzymiego dzieła o koniach i Bliskim Wschodzie Wacława Rzewuskiego („O koniach wschodnich i wywodzących się z ras orientalnych”). Do wolnomularstwa inicjowany w 1994 roku. Posiada wyższe stopnie rytu Szkockiego Dawnego i Uznanego, rytu Francuskiego oraz rytu Memphis-Misraim. Wielki Mistrz Wielkiego Wschodu Polski w latach 2011–2015. Pomysłodawca i współorganizator Instytutu Sztuka Królewska w Polsce. Twórca wystaw o wolnomularstwie m.in. w Muzeum Etnograficznym w Warszawie, Archiwum Państwowym w Bydgoszczy, Muzeum Dialogu Kultur w Kielcach, Bibliotece Uniwersyteckiej przy największych w Europie Zbiorach Druków Masońskich w Poznaniu, wystawy o wolnomularstwie polskim w Muzeum Wolnomularstwa w Paryżu (oddział Muzeum Narodowego Francji).

Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała, Willa Sixta, ul. Adama Mickiewicza 24
„Wolnomularstwo na ziemiach polskich. Zasady, historia, współczesność”
kurator – Tomasz Szmagier
4–27 października 2024
wernisaż wystawy – piątek, 4 października 2024, godz. 18.00
godz. 19.00 – wykład Tomasza Szmagiera pt. „Historia wolnomularstwa w Polsce”

PROGRAM TOWARZYSZĄCY WYSTAWIE:
sobota, 5 października 2024:
godz. 12.00 – oprowadzanie kuratorskie
godz. 13.30 – Tomasz Szmagier, „Istota wolnomularstwa – zasady i cele”, wykład

sobota 12 października 2024:
godz. 13.00 – „Historia i współczesność stosunków kościoła i wolnomularstwa”, spotkanie z Norbertem Wójtowiczem
UWAGA! Z przyczyn niezależnych od organizatorów, wykład Norberta Wójtowicza odbędzie się w innym terminie.

Zapraszamy w sobotę 12 października 2024 roku do Willi Sixta, gdzie o godz. 13.00 rozpocznie się wykład online Sebastiana Gawła pt. „Trzy kropki w prawie międzynarodowym – czyli wolnomularz czyta Powszechną Deklarację Praw Człowieka”.
Sebastian Gaweł – prawnik specjalizujący się w prawie służb specjalnych, prawach człowieka i stosunkach międzynarodowych, rzecznik prasowy Nowej Lewicy w województwie świętokrzyskim. Jest wolnomularzem inicjowanym w Szanownej Loży „Michał Tokarzewski-Karaszewicz” na Wschodzie Kielc, obecnie pełni urząd sekretarz Loży. Jako masonolog interesuje się w szczególności wpływem idei wolnomularstwa na kształtowanie europejskiego systemu ochrony praw człowieka.

sobota 19 października 2024:
godz. 15.00 – Wolnomularstwo kobiece, spotkanie z Mirosławą Dołęgowską-Wysocką

piątek 25 października 2024:
godz. 18.00 – „Język symboli w wolnomularstwie”, spotkanie z Tomaszem Szmagierem

sobota 26 października 2024:
godz. 12.00 – oprowadzanie kuratorskie
godz. 13.30 – Tomasz Szmagier, „Wolnomularstwo a ezoteryka”, wykład; finisaż wystawy

Organizatorzy wystawy:
Stowarzyszenie Wielki Wschód Polski, Stowarzyszenie Instytut Sztuka Królewska w Polsce
Współorganizator:
Galeria Bielska BWA