Włoski fajans i norweska porcelana Europejski Szlak Ceramiki

Włoska majolika z Faenzy i Deruty
Włoskie miasta Deruta i Faenza są częścią Europejskiego Szlaku Ceramiki, trasy kulturowej uznanej oficjalnie przez Radę Europy. Są to dwa ważne ośrodki wielowiekowej produkcji, które wyróżniają się wytwarzaniem szczególnego rodzaju ceramiki – majoliki oraz wielkim rozkwitem stylów i form inspirowanych renesansem, wciąż określających profil wyrobów wielu manufaktur ceramicznych. XV wiek był czasem gwałtownych zmian stylu włoskiej majoliki, zbiegających się z początkami renesansu. W XV i XVI wieku majolika rozprzestrzeniła się w całych Włoszech. Wśród głównych ośrodków produkcji były Faenza (region Emilia-Romania) i Deruta (region Umbria).

Około połowy XV wieku ugruntowały się motywy inspirowane sztuką Bliskiego Wschodu, takie jak pawie oko czy perskie palmety (ich wzorami były tekstylia i dywany z Bliskiego Wschodu). Motywy renesansowe zaczęły się pojawiać około roku 1470–80, wraz ze zdobieniami zaczerpniętymi ze sztuki rzymskiej, zwłaszcza z malowideł nowo odkrytego Domus Aurea Nerona w Rzymie. Przyjmowały one postać groteski – ornamentu chętnie poddawanego przez mistrzów z Faenzy twórczej interpretacji. W XV i XVI wieku naśladowanie produkcji hiszpańsko-mauretańskiej doprowadziło do stworzenia metalicznych szkliw lustrowych. Najlepszym przykładem były tu produkty z Deruty, której pracownie specjalizowały się w połączeniu odcieni blado-złocistych z kobaltem. Od końca XV wieku ceramicy z włoskich pracowni zaczęli eksportować renesansowy repertuar dekoracji i samą technikę majoliki do różnych krajów europejskich.

Prezentowane na wystawie warsztaty ceramiczne z Faenzy i Deruty są skarbnicami dawnej sztuki majoliki, zdolnymi do tworzenia unikatowych obiektów, w których inspiracje sztuką klasyczną dostosowane są do wymogów współczesnego stylu. Jak widać na przykładzie prezentowanych prac, w Derucie, a zwłaszcza w Faenzie obecna produkcja skupia się głównie na elementach wystroju wnętrz, włącznie z meblami i wyrobami kolekcjonerskimi. choć nie brakuje też przykładów zastawy stołowej, takich jak wazony, wazy czy spodki. Te współczesne rozwiązania z dziedziny eleganckiego designu są przeznaczone zarówno do domu, jak i do przestrzeni użytkowych.

Porsgrunn – miasto porcelany
Norweskie Porsgrunn słynie z produkcji porcelany. Od wielu lat władze miasta koncentrują się na wyeksponowaniu porcelany na tle architektury miasta. Porcelana jest widoczna w wielu miejscach w centrum miasta, a uwagę zwracają szczególnie prace kilku ważnych współczesnych artystów. Gmina Porsgrunn posiada dużą kolekcję porcelany, która wcześniej należała do prywatnego kolekcjonera – Nilsa Jacoba Thorsena. Zbiór składa się z około 3000 przedmiotów powstałych w fabryce porcelany Porsgrund. Obecnie około 500 sztuk z tej kolekcji prezentowanych jest w Muzeum Porcelany. Część kolekcji wystawiana jest również w miejscach publicznych, takich jak biblioteka miejska i ośrodki spokojnej starości w Porsgrunn. Porcelana jest obecnie integralną częścią planów rozwoju miasta. Jest brana pod uwagę nawet w związku z budową nowego mostu nad rzeką i ścieżki spacerowej wzdłuż rzeki. Porcelana jest również płaszczyzną współpracy z lokalną galerią sztuki Kunsthall Grenland.

Porsgrund Porselænsfabrik to jedyna norweska fabryka porcelany, założona w 1885 r. przez Johana Jeremiassena.

Od momentu powstania w fabryce w Porsgrunn nieprzerwanie produkowana jest wysoko wypalana porcelana. Przez lata firma współpracowała z najważniejszymi norweskimi artystami i projektantami. Ich produkty stanowią istotny i ważny element historii norweskiego wzornictwa.

Fabryka w Porsgrunn nadal produkuje porcelanę, powstają nowe projekty, kształty i wzory. Najnowszą propozycją jest zastawa stołowa Bølge (Fala), która prezentuje nową interpretację tradycyjnego historycznego wzoru.