Ekspozycja bolesławieckiej ceramiki po 1945 r.

Druga wojna światowa spowodowała duże zniszczenia zakładów ceramicznych i położyła kres działalności Zawodowej Szkoły Ceramicznej. Proces ponownego uruchomienia przemysłu ceramicznego po II wojnie światowej był bardzo trudny i długotrwały.

Pierwszy zakład rozpoczął działalność dzięki zaangażowaniu artysty-ceramika, profesora Szkoły Sztuk Zdobniczych w Krakowie Tadeusza Szafrana, który już w 1946 r. uruchomił garncarnię przy ul. Górne Młyny 10 (dawny zakład Richarda Reinholda), włączoną rok później w strukturę Bolesławieckich Zakładów Garncarsko-Ceramicznych. Najstarsze wazony z tego okresu, zdobione malowanym ornamentem roślinnym, pochodzą z 1948 r.

Z kolei w 1950 r. w dawnej fabryce Paul und Sohn rozpoczęła działalność Spółdzielnia CPLiA „Ceramika Artystyczna” (obecnie „Ceramika Artystyczna” Spółdzielnia Rękodzieła Artystycznego). Dzięki współpracy z PWSSP we Wrocławiu (obecnie ASP) zakład utrzymywał wysoki poziom artystyczny i technologiczny wyrobów. Szkoła organizowała praktyki studenckie w bolesławieckiej firmie. Po zakończeniu nauki absolwenci często podejmowali pracę właśnie w Bolesławcu. Profesorowie wrocławskiej uczelni, Rudolf Krzywiec i Julia Kotarbińska, sprawowali nadzór nad miejscową produkcją.

W 1954 r. kierownikiem artystycznym spółdzielni została Izabela Zdrzałka. Oprócz nowych form wprowadziła nowe techniki zdobienia, emalie na glazurze ziemnej, sgrafitta na angobach i rozmaite malatury. Po odejściu I. Zdrzałki w 1958 r. kierownikiem artystycznym została na krótki okres Alicja Szurmińska-Krępowa, a następnie w 1960 r. funkcję tę objęła Amanda Różańska. Obie projektantki, absolwentki wrocławskiej PWSSP, były autorkami form użytkowych dekorowanych stempelkami, szkliwami zaciekowymi i zdobiną z rożka. Projektowaniem zajmowali się także modelarz zakładowy Zdzisław Pietrzakowski i Bronisław Romanowski (1950-1954, 1958-1974), również modelarz, autor unikatowych figurek diabłów, scenek obyczajowych i zwierząt.

W 1964 r. kierownictwo artystyczne objął Bronisław Wolanin, absolwent wrocławskiej PWSSP, uczeń profesor Julii Kotarbińskiej. W jego formach z lat 60. XX w. widać wyraźne inspiracje tradycyjnym miejscowym garncarstwem. W podszkliwnych reliefach na talerzach, karafkach, wazonach występują motywy śląskiej sztuki ludowej. W latach 70. XX w. zaprojektował szereg wazonów o klasycznych proporcjach, będących kombinacją form kulistych, stożkowatych i walcowatych. Dzięki współpracy z doskonałym technologiem Andrzejem Skowrońskim wprowadzono też szereg nowych szkliw błyszczących, krystalicznych i matowych o szerokiej gamie barw oraz subtelnych szkliw craquelé, harmonijnie współgrających z formami naczyń. Po 1974 r. nastąpił też powrót do dekoracji stempelkowej, głównie w intensywnych, nasyconych kolorach kobaltu. B. Wolanin, wykorzystując tę technikę dekoracji, powrócił do organicznych form naczyń, o liniach łagodnie zakrzywionych i płynnych. Opracował również kolekcję form pokrytych ręczną malaturą, motywem „rybiej łuski” pokrywającym całe naczynia.

Spośród projektów zakładu wyróżniały się prace Wandy Matus, absolwentki wrocławskiej PWSSP. W Spółdzielni „Ceramika Artystyczna” pracowała w latach 1974-1987, a w latach 1980-1985 pełniła funkcję kierownika artystycznego. Jej projekty charakteryzowała rozbudowana dekoracyjna malatura podszkliwna, o swobodnych, stylizowanych linearnych motywach roślinnych.

W latach 1980-1985 B. Wolanin pracował w Zakładach Ceramicznych „Bolesławiec”. Wprowadził w tym czasie do produkcji szereg naczyń użytkowych w szkliwach jednobarwnych.

Od 1991 r. w Spółdzielni „Ceramika Artystyczna” pracuje Mariusz Ochocki, absolwent wrocławskiej PWSSP. Współpracował z B. Wolaninem, a po jego przejściu na emeryturę w 2012 r. przejął stanowisko głównego projektanta i kierownika artystycznego.

Inspiracją dla tworzonych przez niego form są proste bryły geometryczne na bazie kuli i prostopadłościanu.

W zbiorach muzeum znajduje się również szereg form zaprojektowanych przez Janinę Bany-Kozłowską, która pełniła funkcję głównego projektanta w Zakładach Ceramicznych „Bolesławiec” w latach 1987-2019. Pracę w zakładzie rozpoczęła w 1974 r. na stanowisku projektanta. Zamiłowanie do „czystej formy” stało się wizytówką twórczości artystki. W latach 80. XX w. zaprojektowała zgeometryzowane, minimalistyczne formy dekorowane szkliwami monochromatycznymi lub cieniowanym natryskiem. W tym okresie powstały serwisy „Ami”, „Trójkąty” i „Myśliwski”. W zbiorach bolesławieckiego muzeum znajdują się serwisy w unikatowych dekoracjach, zaprojektowanych przez artystkę na potrzeby wystawiennicze Zakładów Ceramicznych „Bolesławiec”. W połowie lat 90. XX w. powstały kolejne serwisy. Do produkcji trafiły „Alicja” (1995 r.) i „Bartek” (1996 r.), komplety o łagodnych, miękkich liniach. Po 2000 r. J. Bany-Kozłowska zaprojektowała kolejne serwisy obiadowe, kawowe i herbaciane, noszące wspólną nazwę „Ptak”, z charakterystycznym uchwytem pokrywek w kształcie stylizowanego ptaka. Serwisy „Ptak” są produkowane w różnorodnych dekoracjach stempelkowych. W 2009 r. powstał serwis do herbaty „Ania”, nawiązujący kształtem spodków, talerzyków i uchwytów naczyń do motywów kwiatowych. Prezentowany na wystawie serwis w granatowym szkliwie stanowi unikat, ponieważ nie wszedł do seryjnej produkcji.