Dawna Klasa

Dawna klasa ekspozycja zorganizowana dzięki współpracy Muzeum Narodowego Ziemi Przemyskiej a dyrekcjami i nauczycielami przemyskich szkół oraz Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Prezentuje szkolną klasę oraz wyposażenie szkolnych gabinetów pomocy naukowych z czasów zaborów, okresu międzywojennego i czasów późniejszych.

Wystawa dwuczęściowa ale łącząca klimat dawnej klasy i gabinetów szkolnych w całość. W części wystawy odtworzona jest klasa szkolna z oryginalnymi uczniowskimi ławkami, tablicami i typowym wyposażeniem klasy lekcyjnej. Cały szereg drobnych pamiątek szkolnych, takich jak piórniki, pióra, kałamarze, stare podręczniki szkolne wprowadzają w aurę dawnej klasy.

W części gabinetów szkolnych w szafach z początku XX prezentowane są pomoce naukowe z botaniki, zoologii, anatomii, które stanowiły wyposażenie gabinetów historii naturalnej, są też pomoce naukowe do geografii i fizyki. Przyrządy i odczynniki do chemii, pokazane w oryginalnym dygestorium, przerobionym w powojennej szkole na szafę chemiczną.

Wszystkie eksponaty stanowiły wyposażenie przemyskich c.k. gimnazjów i szkół realnych, niektóre używane były sto lat temu. Między innymi unikatowe gipsowe modele, teraz osobliwe i wyjątkowe, przez pół wieku służyły przemyskim uczniom do zgłębiania tajników anatomii człowieka. Pochodzą z pracowni pomocy naukowych w Lipsku. Wykonał je rzeźbiarz FRANZ JOSEF STEGER (1845-1938) pod kierunkiem anatoma CARLA ERNSTA BOCKA (1809-1874), który w czasie powstania listopadowego pracował w szpitalu warszawskim jako lekarz dla wojsk polskich i rosyjskich. Natomiast anatomiczne gipsowe modele na drewnie, wykonane na początku XX, są sygnowane przez VÁCLAVA FRIČA, który w 1862 r. założył w Pradze hurtownię pomocy naukowych. Ówcześnie zdobyły one renomę wielu środowisk naukowych Europy. Obecnie można je podziwiać jedynie w bardzo nielicznych muzeach. Wśród pomocy naukowych prezentowane są mikroskopy z wiedeńskiej firmy C. REICHERTA z przełomu wieków XIX/XX oraz późniejsze z Polskich Zakładów Optycznych. Do tego preparaty mikroskopowe między innymi z lwowskiej i krakowskiej pracowni DEZYDEREGO SZYMKIEWICZA (1885-1948) oraz firmy „Urania” Warszawskiej- Wytwórni Pomocy Naukowych. Okazy przyrodnicze w postaci trwałych szkieletów zwierząt, okazów wypchanych, gablotek z owadami, różnorodnych mokrych preparatów formalinowych, między innymi pochodzących z przedwojennego zakładu środków naukowych i przyrządów laboratoryjnych ZŁOTNICKI F. M. ze Lwowa. Te i wiele innych szkolnych pomocy naukowych można na naszej muzealnej wystawie zobaczyć, mamy nadzieję, że pozwoli ona wszystkim zwiedzającym cofnąć się, jak w wehikule czasu, do szkolnych lat dzieciństwa i młodości.

Tekst: Bożena Mocarska-Szwic