"Z dziejów Lubartowa"

Wystawa prezentuje historię miasta na przestrzeni wieków od czasów prehistorycznych aż po wiek XX.

Zgromadzono na niej najciekawsze zabytki kultury materialnej: narzędzia, broń, drobne przedmioty codziennego użytku, fragmenty ceramiki, monety pochodzące z wykopalisk archeologicznych prowadzonych na terenie Lubartowa i ziemi lubartowskiej.

Wiele uwagi poświęcono miastu w czasach Firlejów i Sanguszków. Wyeksponowano fotokopie dokumentów z czasów lokacji, organizacji miasta czy tworzenia pierwszych organizacji cechowych. Okres reformacji przypominają dokumenty dotyczące tzw. szkoły lewartowskiej i dysput religijnych z lat 80. XVI wieku.

Historię miasta w czasach Sanguszków ukazano poprzez portrety właścicieli, dokumenty dotyczące miasta. Zaprezentowano także ustanowiony w tym czasie nowy herb miasta, które od 1744 r. zaczęto nazywać Lubartowem. Na wystawie zaprezentowano portrety fundatorów kościołów i klasztoru, niektórych proboszczów, obrazy o treści religijnej, archiwalia kościelne i starodruki.

Osobne miejsce na wystawie zajmują judaica. Lubartów aż do II wojny światowej był miastem dwunarodowym. Znaczny procent ludności stanowili Żydzi. Wyeksponowano zatem ślady obecności społeczności żydowskiej w naszym mieście: zdjęcia (w tym lubartowską synagogę, ostatniego rabina lubartowskiego wraz z rodziną), fragmenty dokumentów, publikacje i drobne przedmioty.

Sporo uwagi poświęcono czasom zaborów, w tym rozgrywającym się także na ziemi lubartowskiej powstaniom narodowym. Ciekawostką są najstarsze plany miasta pochodzące z czasów napoleońskich, widokówki i pierwsze fotografie miasta jak również fotokopia najstarszej historii Lubartowa, autorstwa miejscowego notariusza Gracjana Wereżyńskiego pt. „Historyczne opisanie miasta Lubartowa”.

Wyeksponowano także wyroby najstarszego zakładu tj. założonej przez właściciela Lubartowa Henryka Łubieńskiego, działającej w latach 1840 – 1850 fajansarni.

Dużą część wystawy poświęcono historii Lubartowa w XX wieku, ukazując rozwój miasta na przestrzeni kolejnych okresów: powstanie linii kolejowej, budowy infrastruktury miejskiej a także rozwoju społecznego i kulturalnego. Zdjęcia, dokumenty, drobne eksponaty obrazują życie Lubartowian w okresie dwudziestolecia międzywojennego i okupacji.

Na uwagę zasługują pamiątki po pochodzącym z Lubartowa por. Mirosławie Orzechowskim, lotniku walczącym w dywizjonie 308, który zginał w walkach nad kanałem La Manche w lipcu 1941 r.

Z licznych zbiorów sztuki ludowej na wystawie zaprezentowano tradycyjne lubartowskie stroje ludowe. Stroje takie prekursorka regionalizmu w Lubartowie Helena Morozewiczowa prezentowała na lubelskiej wystawie rolniczo – przemysłowej w 1901 r.

Elementem dodatkowym wystawy są także, eksponowane w holu muzeum, wyroby jednego z zakładów przemysłowych Lubartowa z czasów PRL, tj. popularnego Kasprzaka, czyli Zakładów Wytwórczych Magnetofonów „Unitra”.