SPOKÓJ I PRZESTRZEŃ. Malarstwo skandynawskie z prywatnej kolekcji

Wystawa prezentuje malarstwo skandynawskie XIX i XX w. Są to głównie obrazy duńskich artystów pochodzące z prywatnej kolekcji Polaka przez wiele lat mieszkającego w Danii. Początki były przypadkowe, jednak z czasem zamiłowanie do sztuki pochodzącej z nieodległej dla nas – a jakby odległej – Skandynawii przerodziło się w pasję, czego owoc został zaprezentowany na wystawie.

Zebrane prace prezentują głównie pejzaże – pola, lasy, ale też widoki Kopenhagi. Nie zabraknie prac wpisujących się w nurt marynistyczny. Jest to malarstwo przyjemne dla oka, czytelne, nieco sentymentalne. Za tymi często sielskimi widokami kryje się długa tradycja europejskiego malarstwa pejzażowego, której apogeum przypada na XIX i początek XX w. Przełom wieków to również czas zmian. W kontekście tej wystawy najważniejsze wydają się zmiany zachodzące w świecie sztuki. Trwa poszukiwanie nowych tematów i sposobów na ich przedstawianie, innych niż zamknięte w ciasnych regułach malarstwo akademickie. Artyści wychodzą z pracowni i tworzą w plenerze. Następują zmiany w postrzeganiu przyrody i coraz bardziej docenia się korzyści płynące z przebywania na łonie natury. Wśród artystów rodzi się potrzeba podróżowania i zwiedzania nie tylko wielkich stolic Europy, ale również odkrywania pięknych zakątków własnego kraju.

Drugim istotnym czynnikiem ukierunkowującym twórców są zmiany zachodzące na mapie Europy. XIX i początek XX w. to czas przesuwania granic, utraty i odzyskiwania niepodległości przez niektóre państwa. Budzenie się świadomości narodowej. Takie ruchy generowały silną potrzebę określenia, co jest typowo: duńskie, szwedzkie, norweskie, fińskie czy islandzkie. Dlatego pejzaż skandynawski tamtego czasu nie powstaje tylko jako wyraz zachwytu nad otaczających światem, ale nierzadko jest próbą znalezienia Ducha Narodu czy oddania własnych stanów emocjonalnych.

Na wystawie zobaczymy prace takich artystów jak: Achton Friss – duński rysownik, malarz i pisarz, którzy brał udział w wyprawie na wschodnią Grenlandię, co stanowiło inspirację do jego późniejszej pracy artystycznej. Willy Bille, którego malarskie doświadczenia zdobyte podczas podróży po Francji przeszczepiał do swoich duńskich pejzaży czy Väinö Timm – fiński malarz specjalizujący się w malarskie marinistycznym.

Kurator wystawy: Barbara Pietras