Złoto Wikingów. Skarby a polityka od 1800

Historia skarbów jako źródeł archeologicznych sięga nawet późnego mezolitu, jednak większość tego typu odkryć pochodzi z wczesnego średniowiecza. Archeolodzy nazywają je zazwyczaj depozytami, ale w powszechnej świadomości funkcjonują raczej jako wspomniane „skarby”. Są to przedmioty ukryte celowo, choć przyczyny ich deponowania nie zawsze są jasne. Ich ukrycie mogło być motywowane wierzeniami, rytuałami, handlem, niepokojami społecznymi lub innymi zachowaniami społecznymi.

Do najbardziej spektakularnych skarbów zalicza się depozyty z okresu wikińskiego odkryte na wyspie Hiddensee (Niemcy) i w Hoen (Norwegia). Zawierają one złote zapinki, zawieszki, naszyjniki i pierścienie, a także srebrne ozdoby, monety i sztabki. Przedmioty te rozpalały wyobraźnię kolejnych pokoleń – przyciągały tłumy na wystawy, fascynowały uczonych, zdobiły katalogi, ale miały również wymiar społeczny, kulturowy i polityczny.

„Złoto wikingów” to wyjątkowa opowieść o tym, jak XIX-wieczne odkrycia archeologiczne wpływały na historię, a zabytki stawały się ważnymi aktorami na scenie wydarzeń dziejowych aż trzech różnych stuleci.