Kolekcja rodziny Pinno

Profesor Andrzej Pinno, będąc spadkobiercą kilku pokoleń trzech radomskich rodzin - Karschów, Łagodzińskich i Pinno - które przyczyniły się do wzbogacenia i uświetnienia miasta, pragnął w innej formie kontynuować ich działalność. W wyniku długoletnich przemyśleń i działań zrealizował swój zamysł utworzenia "Kolekcji rodziny Pinno" w imię przyczynienia się do dobra ogólnego. W tym celu przekazał do Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu ok. 1140 przedmiotów artystycznych i użytkowych - obrazy, meble, lampy, porcelana, szkło, srebra, dokumenty, fotografie i inne - stanowiących fragmenty wyposażenia rodzinnego domu ocalałe po dwóch wojnach światowych i burzliwych losach, jakie rodzina przeżywała wraz z całym narodem.

Zbiór przekazany do Muzeum jest świadectwem dorobku rodziny osiadłej w Radomiu od pięciu pokoleń. Założycielem rodziny i tym, który stworzył podstawy jej dobrobytu był przybyły z Nadrenii ewangelik, Ludwik Karsch. W latach trzydziestych XIX wieku założył on na Starym Mieście warsztat garbarski, w którym z początku pracowało dwóch czeladników. Na przełomie XIX i XX wieku w rękach rodziny Karschów znajdowały się już trzy duże garbarnie zatrudniające łącznie kilkuset robotników. Postacią, która swoim dynamizmem i przedsiębiorczością najbardziej przyczyniła się do powstania rodzinnego majątku był syn Ludwika i polskiej szlachcianki, Józefy z Nowakowskich, a pradziad darczyńcy, Teodor Karsch. On to był jednym z twórców przemysłu garbarskiego w Radomiu, działał na jego terenie jako społecznik biorąc żywy udział w życiu miasta, a wreszcie zbudował okazały dom przy Placu Konstytucji 3 Maja, który był siedzibą rodziny, a po latach stał się zalążkiem kolekcji. Ożenił się z Wilhelminą z domu Krausse, z którą miał czterech synów i cztery córki. W domu tym znajdowała się znana w Radomiu apteka prowadzona od 1895 roku przez męża Janiny z Karschów, a dziadka darczyńcy, Feliksa Łagodzińskiego, z zamiłowania skupującego dzieła sztuki. Działalność tę kontynuował jego zięć, a ojciec darczyńcy, architekt i pedagog Alfons Pinno, badacz i miłośnik historii Radomia, który przyczynił się do utworzenia muzeum miejskiego będącego obecnie schronieniem dla utworzonej Kolekcji.

Kolekcja powstała na gruncie przeszłej zamożności rodziny i jej tradycji duchowych. Dawne pokolenia rodziny darczyńcy były przykładem łączenia się rodzin polskich z rodzinami pochodzenia obcego oraz wzajemnego przenikania się narodowych i wyznaniowych tradycji. Umacniały one w kulturze polskiej -nacechowanej ideami romantyzmu i poświęcenia dla kraju - takie wartości, jak poszanowanie pracy, gospodarność i oszczędność. W czasie II wojny światowej zgromadzony majątek został zdewastowany przez eksmisję rodziny z radomskiego domu, dzieląc dramatyczny los wielu polskich dóbr prywatnych i publicznych, a szczególny klimat lat powojennych nie sprzyjał jego zachowaniu. Intencją profesora Andrzeja Pinno było uratowanie pozostałego mienia rodzinnego od rozproszenia. Tworząc Kolekcję zamierzał przedstawić przyszłym pokoleniom fragment obrazu życia i kultury mieszczańskiej w Polsce przełomu XIX i XX wieku, ukazać rolę rodzin mieszczańskich przybyłych z innych krajów w tworzeniu majątku narodowego i ich wrastanie w kulturę polską.

Profesor Pinno, będąc przez wiele lat swojego życia za granicą i mając możność zetknięcia się z niezwykłym bogactwem zasobów wielu muzeów obcych, z żalem porównywał je z polskim stanem posiadania zdziesiątkowanym przez wojny i meandry naszej historii. Wielokrotnie miał sposobność stwierdzić znaczny wkład jednostek indywidualnych w zamożność zagranicznych muzeów. Obserwował szacunek z jakim inne społeczeństwa odnoszą się do świadectw swojej historii i kulturalnego dziedzictwa. W wyniku tych doświadczeń postanowił w granicach swoich możliwości przyczynić się do wzbogacenia zbiorów muzealnych swojego rodzinnego miasta.

Utworzenie Kolekcji przez Andrzeja Pinno nie byłoby możliwe bez udziału jego siostry Zofii Lipowczan, która w trudnych warunkach powojennych przez wiele lat przechowywała i zabezpieczała pamiątki rodzinne wchodzące w skład kolekcji przed zniszczeniem i zapomnieniem, a później przyczyniła się do jej powstania, oraz jego żony Barbary z Michejdów, która w pełni popierała jego zamiary i uczestniczyła w licznych działaniach związanych z przygotowaniem tego zbioru do przekazania na rzecz Muzeum. Osobą natomiast, która duchowo inspirowała do jego utworzenia był ojciec darczyńcy, Alfons Pinno, hołdujący wartościom obywatelskim, pasjonujący się historią Radomia i całym sercem i myślą oddany temu miastu.

Andrzej Pinno, syn Alfonsa i Janiny z domu Łagodzińskiej, urodził się 17 lutego 1927 w Radomiu. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, Wydziału Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Wydziału Urbanistyki Uniwersytetu Harwarda w Cambridge (USA). Od 1964 r. mieszkał za granicą. Autor projektów architektonicznych w Polsce i USA. Wykładowca na uczelniach w Kanadzie, USA i Polsce. W latach 2000-2005 przekazał do Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu rodzinną kolekcję, która prezentowana jest na stałej ekspozycji. Zmarł 1 lipca 2006 r. w Arlingtonie w Stanach Zjednoczonych.

Za szczególne zasługi w krzewieniu i wspieraniu idei kolekcjonerstwa oraz ochronę pamiątek kultury narodowej w kraju i poza jego granicami, w 2005 roku wyróżniony został wraz z siostrą nagrodą Hetmana Kolekcjonerów Polskich Jerzego Dunin-Borkowskiego. Uhonorowany pośmiertnie przez władze miasta Radomia Medalem Bene Merenti Civitas Radomiensis, czyli Dobrze Zasłużonemu Społeczeństwo Radomskie.

Andrzej Pinno, wybitny Radomianin i wielki Przyjaciel naszego Muzeum. Potomek zasłużonych radomskich rodzin: Karschów, Łagodzińskich i Pinno.

Andrzej Pinno w swoim owocnym życiu kultywował wartości poszanowania pracy i sumienności, które wyniósł z rodzinnego domu. Po ojcu Alfonsie Pinno, znanym radomskim architekcie, odziedziczył zainteresowania zawodowe i szacunek dla przeszłości. Został architektem i pedagogiem. Pracując przez wiele lat za granicą, przynosił chlubę Ojczyźnie. Uczestniczył w konkursach, był autorem projektów architektonicznych i licznych publikacji, brał udział w konferencjach i sesjach międzynarodowych. Prowadził działalność dydaktyczną i naukową na uczelniach w Kanadzie, USA i Polsce. Jako wykładowca i pedagog był niezwykle ceniony i szanowany przez młodzież.

Pod koniec życia przekazał rodzinnemu miastu bezcenny dar w postaci kolekcji dzieł sztuki i pamiątek rodzinnych. Tym samym ocalił dla pamięci współczesnych i przyszłych pokoleń, ważny fragment dziedzictwa narodowego. Spuścizna rodzinna ocalała po dwóch wojnach światowych, dzięki inicjatywie i staraniom Andrzeja Pinno, wróciła do Radomia i znalazła swoje miejsce w radomskim muzeum, stała się ważną częścią zbiorów muzealnych. Prezentowana na stałej ekspozycji, przybliża obraz życia i działalności znakomitych radomskich rodzin mieszczańskich o cudzoziemskich korzeniach. Rodziny te, swoje losy związały z miastem, szybko asymilując się i przyczyniając się do jego rozwoju w wielu dziedzinach życia.

Dar Profesora Pinno jest świadectwem jego przywiązania do tradycji i pamięci o dokonaniach własnych przodków, a także dowodem głębokiej więzi z miejscem swego urodzenia i z krajem, z którego pochodził.

Profesor był jednym z niewielu, którzy w zrozumieniu ogromu zniszczeń jakie przyniosła kulturze ostatnia wojna, materialną spuściznę o dużej wartości historycznej i artystycznej oddał społeczeństwu. Dołączył do grona wielkich darczyńców, którzy w ostatnich latach przekazali Polsce wspaniałe kolekcje, takich jak: Karolina Lanckorońska i Andrzej Ciechanowiecki.

Kolekcja rodziny Pinno ma walor poznawczy, służy wiedzy, nauce, kulturze. Kształtuje u współczesnych obraz przeszłego świata, jest źródłem poznania przeszłości. Spełniła się idea Profesora czynienia dobra ogólnego.