"Motywy słowiańskie w sztuce"

Na tej wystawie pokazujemy słowiańską kulturę naszych przodków widzianą oczami artystów różnych epok. Od wieków nawiązywali oni w swej twórczości do początków państwa polskiego. Prawdziwa eksplozja takich zainteresowań nastąpiła w 1. połowie XIX w. i trwa do dziś.

Nasza wystawa jest nieco inna od pozostałych stałych ekspozycji. Prezentujemy na niej co jakiś czas kolejnych autorów lub kolejne tematy nawiązujące do słowiańszczyzny. Jeśli odwiedzicie nas w następnym roku, zobaczycie zupełnie inne dzieła. Zapraszamy więc ponownie!

Dwudziestolecie międzywojenne (1918-1939) to czas, gdy po odzyskaniu przez Polskę niepodległości bez przeszkód mogło rozwijać się zainteresowanie artystów polskich słowiańską, przedchrześcijańską kulturą i tradycją naszych przodków. Przykładem jest twórczość Stanisława Jakubowskiego (1888-1964) – malarza, grafika, wykładowcy Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, którego drzeworyty z teki graficznej „Prasłowiańskie motywy architektoniczne” (wyd. Kraków 1923) prezentujemy na wystawie. Kompozycje te są efektem zafascynowania architekturą drewnianą i ogólnie kulturą wsi z terenów południowo-wschodniej Polski w czasach współczesnych autorowi. Właśnie tzw. kultura ludowa przechowała pamięć nie tylko o budownictwie drewnianym, ale też o obyczajowości, zwyczajach, wierzeniach, sposobach czczenia zmarłych itp. – echa życia Słowian sprzed stuleci. Biegły w sztuce drzeworytu grafik wsparł swoje obserwacje wiedzą oraz wyobraźnią. Słowiańszczyzna pozostała dla artysty żywą inspiracją dla twórczości na wiele lat.

O niemal wiek późniejsze prace Natalii Rex (ur. w 1986 r.) to znak naszych czasów. Powracające z dużą siłą w dekadach XXI w. zainteresowanie słowiańskością w przypadku współczesnej krakowskiej artystki ma wymiar osobistego wyznania. Spojrzenie wstecz na tradycję, przeżycie jej, skonfrontowanie z lękami i nadziejami zaowocowało m.in. cyklem „Susza” (2019-2020). Kontakt z naturą, tak ważny dla naszych przodków, w obliczu zagrożeń cywilizacyjnych pozostaje potrzebą, która łączy nas z przeszłością. Natalia Rex, korzystając ze współczesnych technik grafiki komputerowej, w swoich niepokojących, surrealistycznych, wizyjnych pracach definiuje na nowo pojęcie „swojskości” – istotny składnik utożsamiania się ze słowiańskim dziedzictwem.

Kurator:
Dariusz Stryniak (MPPP)

Realizacja
Łucja Drzewiecka-Ranoszek (MPPP)
Zespół Muzeum Początków Państwa Polskiego

Prezentowane zabytki ze zbiorów:
Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie