„Na fali… Historia radia w II Rzeczypospolitej”… i później

Od 16 grudnia 2024 r. zapraszamy na nową wystawę czasową „Na fali.. Historia radia w II Rzeczypospolitej”…. i później.

„Halo, halo, tu Polskie Radio Warszawa, fala 480” – tymi słowami Janina Sztompkówna powitała przy mikrofonie słuchaczy 18 kwietnia 1926 r., otwierając tym samym dzieje polskiej radiofonii. Rozpoczęło się nadawanie stałego programu, który do 1939 r. skupił wokół Polskiego Radia przeszło milion abonentów. Odbiornik radiowy początkowo budził niepokój, jednak radio jako nowe medium zdobyło w krótkim czasie ogromną popularność.

Niemałą w tym zasługę mieli angażujący się w przygotowanie audycji ludzie z wielkimi nazwiskami, którzy często stawali się legendą. Aktywność Polskiego Radia w okresie międzywojennym skupiała się na kształtowaniu tożsamości, świadomości obywatelskiej i identyfikacji z państwem w specyficznych warunkach Polski odrodzonej po wielogeneracyjnej przerwie. Eksponowano i kształtowano kanony tradycji i kultury – język, symbole narodowe, literaturę, święta i rocznice historyczne. Wyznaczano stosunek do niepodległości, instytucji państwa czy ambitnych projektów modernizacyjnych.

Dzieje przedwojennego Polskiego Radia symbolicznie zamykają nadawane do 23 września 1939 r. przemówienia radiowe prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego i szefa propagandy Dowództwa Obrony Warszawy ppłk. Wacława Lipińskiego, które podtrzymywały wśród warszawiaków wolę oporu, były powszechnie słuchane i obszernie cytowane na łamach prasy. Głos na antenie stał się głosem walczącej stolicy, którego wyczekiwano – był podstawowym źródłem informacji o sytuacji wojennej. (źródło: edukacja,ipn.gov.pl)

Plansze informacyjne przygotowane przez pracowników IPN Delegaturę w Łodzi uzupełniają zbiory Muzeum w Praszce.



Na ekspozycji znalazły się znajdujące się w kolekcji naszego Muzeum radioodbiorniki: począwszy od najstarszego eksponatu, jakim jest radioodbiornik Kordial, produkowany w sezonie 1938/1938 przez polskie Towarzystwo Radiotechniczne „ELEKTRIT” – największe przedsiębiorstwo w Wilnie i na Wileńszczyźnie w latach międzywojennych, które zatrudniało ponad 1000 pracowników.

Na wystawie znalazły się jednak przede wszystkim radioodbiorniki produkowane po zakończeniu II wojny światowej. Można tutaj zobaczyć m.in. odbiornik Pionier (w trzech odmianach), który był pierwszą polską powojenną konstrukcją lampowego odbiornika radiowego powszechnego użytku.

Odbiornik został skonstruowany w Zakładach Radiowych Diora (T-6) w Dzierżoniowie przez zespół inż. Wilhelma Rotkiewicza w 1948 r. Inne radioodbiorniki dzierżoniowskich zakładów prezentowane na wystawie to m.in. Sonatina, Promyk, Ballada, Trubadur czy Mazur-Lux. Na wystawie znalazły się również radioodbiorniki wyprodukowane przez Zakłady Radiowe im. Marcina Kasprzaka w Warszawie: „Domino”, „Syrena” i „Arkona”.

Serdecznie zapraszamy do zwiedzania!