Dział Ceramiki

Dział Ceramiki Muzeum w Wałbrzychu powstał w roku 1968. Gromadzona kolekcja – licząca obecnie około 10,5 tys. obiektów – to przede wszystkim historyczna i współczesna porcelana użytkowa, dekoracyjna oraz galanteria, a także dzieła współczesnej ceramiki artystycznej i unikatowej.

Najliczniejszą grupę wśród obiektów Działu Ceramiki stanowi porcelana szkliwiona. Ponadto znajdują się tu również zbiory biskwitów (porcelana nieszkliwiona), kamionki, fajansu, majoliki, terakoty, a także innego tworzywa ceramicznego.

Trzon kolekcji to wyroby wiodących XIX-wiecznych manufaktur wałbrzyskich – Carla Franza Kristera, Carla Roberta Tielscha, Hermanna Ohmego i Franza Prausego. W zbiorach muzeum znajdują się także wyroby z fabryk dolnośląskich: w Jaworzynie Śląskiej (d. Koenigszelt), w Parowej – Tiefenfurt, C.H. Tuppack i S-ka, P. Donath i S-ka, K. Steinmann i S-ka, w Stanowicach (d. Stanowitz), Żarach (d. Sorau) i manufaktury „Zofiówka” w Suliszowie k. Jedliny (Sophienau).

Znakomitą część kolekcji stanowi porcelana z wytwórni europejskich: Niemiec, Austrii, Czech, Rosji, Danii, Francji, Holandii i Anglii. Obok porcelany w kolekcji znajduje się zestaw europejskich fajansów. Wśród nich wyróżniają się malowane ręcznie fajanse z Delft w Holandii, patery, talerze czy butle z przełomu XIX i XX wieku. Fajanse angielskie to talerze, sosjerki, wazy oraz 5-częściowy kabaret do deserów, jak również zestaw z fabryki Wedgwooda – z serii „jasperware”. Znaczną część kolekcji fajansów stanowią wyroby z niemieckich wytwórni, m.in. Villeroy & Boch w Mettlach, Wallerfangen czy w Dreżnie. Na uwagę zasługują również znajdujące się w muzeum wyroby z majoliki włoskiej – w szczególności wazon z Docci k. Florencji, para wazonów z uchwytami w formie węży czy głęboka patera przedstawiająca wizerunek młodej kobiety.

Mniej liczną grupę stanowi ceramika z fabryk polskich, m.in. w Chodzieży, Ćmielowie, Korcu, Baranówce, Kole, Włocławku, Prószkowie (na Śląsku Opolskim), Pruszkowie k. Warszawy, Pacykowie i Dębnikach. Warty uwagi jest zbiór ceramiki polskiej z 1 poł. XX wieku, do którego zalicza się 21 prac Wacława Bębnowskiego (rzeźby portretowe i dekoracyjne, wazony, kałamarze, wazy).

W kolekcji ceramicznej znajdują się również dzieła współczesnej ceramiki artystycznej i unikatowej. Zbiór liczy 464 prace. Kolekcja ta jest odbiciem rozwoju twórczości artystów polskich i zagranicznych uczestniczących w plenerach ceramicznych od 1977 roku, kiedy to miał miejsce I Plener Ceramiki Polskiej, a w roku 1979 – I Wystawa i Sympozjum Ceramiki Polskiej.
Plenery ceramiczne miały charakter stały i odbywały się corocznie we wrześniu lub październiku, a po plenerze w Muzeum w Wałbrzychu artyści prezentowali swoje prace. Od roku 1990 plener miał charakter międzynarodowy. Najliczniejsze prace naszego zbioru to prace Władysława Garnika, Poli Kurcewicz-Krystyniak, Janiny Karczewskiej, Ireny Lipskiej-Zworskiej, Anny Malickiej-Zamorskiej, Henryka Luli, Grażyny Deryng, Stanisława Możdżenia i Ewy Granowskiej. Wśród prac ceramicznych artystów zagranicznych są m.in. prace z Czech, Niemiec, USA, Izraela, Islandii i Holandii. Zbiór ceramiki artystycznej i unikatowej jest obecnie eksponowany jako depozyt w Centrum Ceramiki Unikatowej w Centrum Nauki i Sztuki Stara Kopalnia w Wałbrzychu.