1944 Warszawo! Józefa Pacygi zapis historii w kamieniu

Wystawa planszowa prezentująca patriotyczne napisy wykute przez Józefa Pacygę na skałach leśnych we wsi Skawica koło Zawoi w Zachodniej Małopolsce. W latach 40. i 50. ubiegłego wieku nastolatek ze Skawicy Józef Pacyga umieszczał na dużych skałach i kamieniach w okolicy rodzinnej wsi napisy i rysunki o treści patriotycznej. Dotyczyły one m.in. wybuchu wojny w 1945 r., kapitulacji Niemiec w 1945 i bitwy o Monte Cassino w 1944 r.

Wyrył także hasło "Niech żyje Polska!" oraz rysunek swastyki na szubienicy (z datą 22 października 1943 r.). W sposób szczególny upamiętnił Powstanie Warszawskie, wykuwając w trzecią jego rocznicę w 1947 r. wiersz poświęcony walce stolicy.

W czerwcu i lipcu 2024 r. staraniem pracowników Muzeum AK dwa kamienie z inskrypcjami Józefa Pacygi zostały oczyszczone, umyte i udokumentowane fotograficznie. Przygotowana w MAK wystawa na dwóch planszach prezentuje postać autora oraz jego patriotyczne inskrypcje.

Uwzględnia także inne tego typu ryty wykonane przez mieszkańców Skawicy - Stanisława Gałka i Czesława Sołka. Wykuli oni na skałach wizerunki polskiego orła w koronie; pierwszy w 1948, drugi w 1953 r. Te prace również zostały odczyszczone i udokumentowane przez pracowników Muzeum AK.

Prezentowanym na wystawie planszom towarzyszy wielkoformatowa fotografia skały ze wspomnianym wierszem Józefa Pacygi o Powstaniu Warszawskim wykonana w skali 1:1. Drugi komplet plansz eksponowany jest w Babiogórskim Centrum Kultury w Zawoi.

Autorami wystawy są: Marek Bik, Paweł Stachnik, Joanna Chudzicka i Igor Stanisławski.