Im gorsze — tym lepsze

55 lat działalności Działu Konserwacji Dzieł Sztuki Muzeum Zamkowego w Pszczynie
1965 – 2020

Wystawa konserwatorska, której tytuł i myśl przewodnia to stwierdzenie, że to co najpierw jest gorsze, później jest lepsze, a w odniesieniu do przedmiotu zabytkowego, mimo że jego stan zachowania jest zły, to dla konserwatora zły może stać się dobry, czyli z gorszego jaki był dotąd stać się lepszy, a inaczej – może zostać zachowany, zakonserwowany, istniejący nadal, a nie unicestwiony.

Jan Gałaszek, Główny Konserwator
Muzeum Zamkowego w Pszczynie

Pretekstem do zorganizowania wystawy był przypadający 2020 jubileusz 55–lecia powołania w muzeum pszczyńskim pierwszej na Śląsku profesjonalnej, stałej Pracowni Konserwatorskiej. Na wystawie prezentowane są muzealia z rozmaitych dziedzin sztuk plastycznych, wykonane z różnych materiałów i w różnych technikach: obrazy na podłożu płóciennym, na blasze miedzianej, na papierze i skórze, tkaniny, meble, rzemiosło artystyczne i rzemieślnicze, militaria i ceramika.

Pokazane obiekty cechuje nierówny poziom artystyczny. Oglądać można zarówno unikatowe dzieła powstałe w wieku XV, XVI i XVII, jak i typowe przedmioty z XX w. oraz takie, które na skutek różnorodnych działań i okoliczności zostały znacznie zmienione, uszkodzone lub celowo zdewastowane (np. pocięte, porozrywane i podziurawione pociskami portrety albo służące jako paleta malarska).

Ciekawostką są dzieła przy których przeprowadzone były prace konserwatorskie w XIX i XX w. z zastosowaniem nietypowych metod i materiałów, a także obiekty współcześnie poddawane specjalistycznym analizom, których wyniki okazały się zaskakujące. Wystawę wzbogacają obiekty prezentujące różne etapy prac konserwatorskich, np. tylko po wykonanych zabiegach zabezpieczających, czy po uzupełnieniu ubytków warstwy malarskiej.

Dział Konserwacji tworzy obecnie 8 pracowni, są to: Pracownie Konserwacji Malarstwa i Rzeźby, Dokumentacji Konserwatorskiej, Dydaktyki Konserwatorskiej, Konserwacji Mebli Zabytkowych, Konserwacji Tkanin Zabytkowych, Konserwacji Metalu, Pracownia Plastyczna oraz Techniczna. W latach 2011–2014 Dział Konserwacji pozyskał nowe, duże pomieszczenia dla poszczególnych pracowni oraz środki finansowe na ich wyposażenie w nowoczesny sprzęt do badań i prac konserwatorskich. Konserwatorzy muzealni zajmują się, oprócz prac konserwatorskich i restauratorskich prowadzonych przy poszczególnych obiektach, przede wszystkim zabezpieczaniem dzieł sztuki przed niszczącym działaniem czasu.